II
Trước hết tôi lưu ý ngay rằng việc tôi phát hiện ra những khía cạnh
tương tự về ảnh hưởng của Hegel và Comte trong một bầu không khí vẫn
còn tràn ngập niềm tin cho rằng giữa họ có sự đối lập hoàn toàn không phải
là mới mẻ gì. Tôi có thể đưa ra cho bạn một danh sách dài và sẽ đề cập
ngay tới một số các nhà nghiên cứu lịch sử tư tưởng điển hình nổi bật,
những người đã chỉ ra sự giống nhau như vậy. Thực tế đáng quan ngại là
những nghiên cứu này hết lần này đến lần khác được tiến hành trong bầu
không khí của sự ngạc nhiên và khám phá, và rằng những tác giả của chúng
luôn cảm thấy một chút lo lắng về sự mạnh bạo của chính họ và luôn e ngại
rằng họ sắp vượt ra ngoài khuôn khổ chỉ nêu ra một số điểm tương đồng
riêng rẽ. Tuy nhiên, nếu như tôi không nhầm thì giữa hai nhà tư tưởng này
có sự tương đồng lớn hơn nhiều, và những ảnh hưởng của họ trong khoa
học xã hội thực sự kinh khủng hơn nhiều so với những gì ta hằng nhận thức
được.
Nhưng trước khi xem xét một số khía cạnh đã được phát hiện trước đây,
tôi có trách nhiệm phải đính chính một sai lầm chung khiến cho vấn đề
tổng thể bị sao lãng. Đó là quan điểm cho rằng sự giống nhau giữa họ là bởi
vì Hegel đã ảnh hưởng tới Comte
. Người ta tin vào điều này là vì các ý
tưởng của Comte được biết đến rộng rãi khi bộ sáu tập Cours de
philosophie positive của ông ra mắt trong khoảng thời gian 1830-1842, còn
Hegel thì lại mất vào năm 1831. Tuy nhiên, tất cả các ý tưởng quan trọng
của Comte đã được trình bày ngay từ năm 1822 trong cuốn sách thời trai trẻ
của ông System of Positive Policy
, và cái cuốn được xem như là
opuscule fondamentale [sách yếu lược] này, như cách ông gọi sau này, cũng
hiện diện như là một trong các tác phẩm chủ đạo của nhóm theo chủ nghĩa
Saint-Simon, và rõ ràng nó đã vươn tới một số lượng độc giả rộng lớn hơn
