chỉ bảo cho anh ta thấy đâu là những giới hạn của sức mạnh của lí tính có ý
thức, người coi thường tất cả những thể chế và phong tục không được hình
thành theo chủ ý, sẽ trở thành kẻ phá hủy nền văn minh được xây dựng dựa
trên những thể chế và tập tục đó. Đây có thể đủ là một bức tường thành mà
con người vượt qua vượt lại nhiều lần, nhưng rồi chỉ để quay trở lại tình
trạng man rợ.
Ở đây, để tránh đi quá xa, chúng tôi chỉ đề cập ngắn gọn một lĩnh vực
khác, lĩnh vực luân lí, nơi cũng đang xuất hiện cùng cái khuynh hướng tiêu
biểu của thời đại chúng ta. Trong lĩnh vực này xuất hiện một khuynh hướng
chống lại sự hiện diện của bất kì những quy tắc chung và đang được chính
thức thừa nhận nào mà nguyên do tồn tại (rationale) của chúng không được
lí giải rõ ràng, dẫn đến làm nảy sinh những phản bác cũng không rõ ràng.
Nhưng đòi hỏi rằng mọi hành động cần được phán xét sau khi xem xét đầy
đủ tất cả những hậu quả của chúng thay vì bằng bất kì những quy tắc chung
nào là thứ đòi hỏi bắt nguồn từ sự thất bại trong việc nhận ra rằng sự tuân
thủ những quy tắc chung, được diễn tả bằng những cảnh huống có thể xác
định ngay, là phương cách duy nhất giúp con người với lượng tri thức hữu
hạn có thể có được tự do với mức ràng buộc cơ bản tối thiểu. Việc mọi
người cùng chấp nhận những quy tắc chính thức thực ra là lựa chọn duy
nhất thay thế cho ý chí chỉ đạo đơn nhất mà con người đã tìm ra. Sự chấp
nhận chung đối với một bộ các quy tắc như thế không kém phần có ý nghĩa
ngay cả khi chúng không được tạo ra bằng lí tính. Ít nhất, chúng ta cũng
nên nghi ngờ việc liệu một tiêu chuẩn đạo đức được xây dựng theo kiểu
dựa trên lí tính có cơ hội được chấp nhận hay không. Song cho tới chừng
nào chúng ta còn chưa làm được việc đó, thì bất kì sự từ chối rộng khắp
việc chấp nhận các quy tắc đạo đức hiện tại đơn thuần chỉ bởi vì tính thiết
thực của chúng chưa được minh định bằng tí tính (để phân biệt với trường
hợp nhà phê bình tin rằng ở một hoàn cảnh cụ thể, anh ta đã khám phá ra
một quy tắc đạo đức mới tốt hơn và sẵn sàng bất chấp sự phản đối của công
chúng để thử nghiệm nó) đều đồng nghĩa với việc phá hủy một trong những
cội rễ của nền văn minh con người
