dụng trước đây, và để loại bỏ những gì từng là trở ngại trong nhiều thế kỉ và
những gì từng bị áp đặt sử dụng”.
Hệ quả thứ hai của Cuộc cách mạng mà chúng ta phải xem xét lướt qua,
đó là sự phá bỏ hoàn toàn những cái cũ và tạo ra một hệ thống giáo dục
hoàn toàn mới, hệ thống sẽ có những tác động sâu sắc đến cách nhìn nhận
và những quan điểm chung của toàn bộ thế hệ sau. Hệ quả thứ ba cụ thể
hơn, đó là việc thành lập École Polytechnique.
Cuộc cách mạng đã xoá sạch hệ thống đại học và cao đẳng mang nặng
lối giáo dục cổ điển trước đây, và chỉ sau những thử nghiệm ngắn ngủi,
Cuộc cách mạng đã thay thế chúng vào năm 1795 bằng écoles centrales
[các trường công lập tập trung] mới, nơi đã trở thành những trung tâm duy
nhất của giáo dục bậc trung học. Tuân thủ tinh thần chỉ đạo và với một sự
phản kháng mãnh liệt đối với những ngôi trường cũ, trong vài năm đầu, hầu
như chỉ có những môn khoa học là được giảng dạy trong những ngôi
trường mới. Không chỉ những ngôn ngữ cổ là bị hạn chế tối đa và hầu như
không được thực hành, việc giảng dạy văn học, ngữ pháp và lịch sử cũng
rất ít, và dĩ nhiên, việc cung cấp kiến thức về đạo đức và tôn giáo thì bị bỏ
qua hoàn toàn. Mặc dù saụ đó vài năm, một cố gắng cải cách mới đã được
đưa ra để bù đắp những thiếu hụt nghiêm trọng nhất
, sự ngắt quãng
trong nhiều năm của việc giảng dạy những bộ môn này đă đủ để thay đổi
toàn bộ diện mạo trí tuệ. Saint-Simon đã miêu tả sự thay đổi này trong năm
1812 hay 1813: “Đó là sự khác biệt giữa tình trạng của... chỉ khoảng 30
năm trước và tình trạng hiện nay. Nếu như trước đây, để biết liệu ai đó đã
nhận được một nền giáo dục tốt hay không, một người có thể hỏi: “Anh ta
có biết rõ những tác gia Hi Lạp hay Latin của mình hay không?” thì bây giờ
người ta hỏi: “Anh ta có giỏi toán không? Anh ta có biết đến những thành
tựu của vật lí, hóa học, lịch sử tự nhiên, hay nói một cách ngắn gọn, những
thành tựu của các ngành khoa học thực chứng và những ngành dựa trên các
quan sát hay không?”
Thế là toàn bộ một thế hệ lớn lên mà đối với họ, kho tàng trí tuệ nhân
loại, hình thức duy nhất nhờ đó sự hiểu biết về những tiến bộ xã hội của
