IV
Với tư cách là một trong những nền tảng của tư tưởng tập thể, Exposition
không phải là sản phẩm của riêng cá nhân nào. Mặc dù Bazard, người có tài
diễn thuyết nhất, đã trình bày phần lớn các bài giảng, thì nội dung những
bài giảng này là kết quả thảo luận của cả nhóm. Những bài viết được xuất
bản trên thực tế do H. Carnot viết trên cơ sở những điều ông và những
người khác ghi chép lại trong khi nghe thuyết trình, và người ta cho rằng
chính là nhờ ông mà Exposition có được vẻ tính tế cũng như sức thuyết
phục của nó. Một nhân tố quan trọng bổ sung cho tác phẩm này là năm bài
giảng về tôn giáo Saint-Simon mà Abel Transon giảng cho các sinh viên
École Polytechnique
nghe trong cùng khoảng thời gian đó và được đưa
thêm vào một số ấn bản của Exposition.
Sẽ khó tránh khỏi việc lặp đi lặp lại một cách buồn tẻ nếu muốn đưa ra
một cái nhìn đầy đủ về công trình toàn diện nhất thể hiện tư tưởng của chủ
nghĩa Saint-Simon, vì dĩ nhiên phần lớn công trình này không ít thì nhiều là
sự sao chép lại những tư tưởng mà chúng ta đã gặp. Tuy nhiên, như lời tự
giới thiệu, đây không phải là ấn phẩm duy nhất mà trong đó toàn bộ những
đóng góp của Saint-Simon (và chúng ta cũng nên tính thêm chàng Comte
trẻ tuổi) được sắp xếp thành một hệ thống tổng thể; nó cũng còn được phát
triển thêm, và chính những bước phát triển mà Enfantin và bạn bè ông đóng
góp là điều mà chúng ta nên tập trung xem xét.
Phần lớn quyển một, phần quan trọng hơn cả, của Exposition dành cho
việc khảo cứu bao quát về lịch sử dưới góc độ triết học và “quy luật phát
triển của loài người mà thiên tài Saint-Simon đã khám phá”, và quy luật
này, dựa trên cơ sở nghiên cứu loài người như một “thực thể mang tính tập
thể”, cho chúng ta biết một cách chắc chắn tương lai của nhân loại sẽ ra
sao. Quy luật này ngay từ đầu đã khẳng định sự luân phiên giữa các nhà
