VI
Mặc dù có nguy cơ là chúng ta dường như đã phóng đại quá mức tầm
quan trọng của nhóm người nhỏ bé đó, chúng ta vẫn chưa hề khảo sát trọn
vẹn phạm vi ảnh hưởng của họ. Họ đã truyền cảm hứng cho gần như tất cả
các phong trào xã hội chủ nghĩa
trong suốt một trăm năm qua và điều
ấy đã đủ để đảm bảo cho họ một vị trí trong lịch sử. Ảnh hưởng của Saint-
Simon đối với việc nghiên cứu các vấn đề xã hội được truyền lại qua
Comte và Thierry, và những người theo chủ nghĩa Saint-Simon truyền lại
qua Quetelet và Le Play không hề mất đi tầm quan trọng và chúng ta sẽ còn
phải quay lại với ảnh hưởng này. Nếu muốn thuật lại tường tận quá trình
truyền bá các tư tưởng của họ trên khắp châu Âu, chúng ta phải rất lưu tâm
đến ảnh hưởng sâu sắc của họ tới G. Mazzini
, tới toàn bộ phong trào
những người Italia trẻ tuổi, tới Silvio Pellico, Gioberti, Garibaldi và những
người khác ở Italia, và lần theo những ảnh hưởng của họ tới một loạt các
nhân vật như A. Strindberg ở Thụy Điển, A. Herzen ở Nga, và những người
khác ở Tây Ban Nha và Nam Mĩ. Chúng ta cũng không thể dừng lại ở đây
để xem xét đến sự xuất hiện thường xuyên của những người cùng típ thi
thoảng tập hợp nhau lại dưới ngọn cờ của chủ nghĩa Saint-Simon như nhà
công nghiệp, xã hội học kiêm nhà từ thiện người Bỉ Ernest Solvay, hay
Néo-Saint-Simoniens [Những người theo chủ nghĩa Saint-Simon mới],
những người trong thời kì hậu chiến ở Pháp đã xuất bản cuốn Producteur
mới
. Những hiện thân mới một cách có ý thức hay vô thức đó chúng ta
đã gặp suốt một trăm năm qua
Tuy nhiên, sự thuyết giảng chủ nghĩa Saint-Simon gây ra một tác động
trực tiếp đáng để chúng ta quan tâm nhiều hơn: những người sáng lập nên
chủ nghĩa xã hội hiện đại cũng đóng góp rất nhiều vào việc đem lại cho chủ
nghĩa tư bản ở châu Âu lục địa một hình thái riêng; phần lớn những thứ như
