Israel vào thập niên 1950. Có lẽ ngay cả Cuộc chiến Sáu Ngày cũng sẽ bị đem ra
xem xét lại như là một câu chuyện về chủ nghĩa anh hùng Israel vô tiền khoáng
hậu. Ngoài ra những tư liệu về năm 1948 còn bị tạo ra do lòng đam mê có một
không hai. Họ xử lý với tất cả những gì được mô tả là tội nguyên tổ của phong
trào Phục quốc Do Thái. Nếu năm 1948 là một cuộc chiến công bằng, thì những
hành vi sau này của Israel, có khó chịu đến thế nào đi nữa, đều sẽ được biện minh
bằng một lý do chính đáng. Tuy nhiên, nếu Israel được khai sinh mà đã có tì vết
về mặt đạo lý, thì đất nước ấy sẽ mãi mãi vẫn còn vấy bẩn và không có gì nó làm,
đặc biệt là trong những xung đột với người Palestine, được bảo vệ về mặt đạo lý.
★
Mahmoud Amin chỉ đem theo một của gia bảo khi ông trốn chạy vào buổi
sáng lúc người Do Thái tấn công Al- Sumayriyya-đó là những giấy tờ sở hữu đất
đai. Ông đã mang theo những giấy tờ khi đến Lebanon với vợ và con cái. Ông
cũng ôm những tài liệu này khi được đưa đến một trại tạm ở Ain al- Hilweh, bên
ngoài thành Sidon, "để chờ cho đến khi an toàn trở về nhà". Những tháng chờ đợi
đã nhường chỗ cho nhiều năm, những căn lều trở thành những khối nhà bê tông.
Hơn nửa thế kỷ sau khi bỏ Al-Sumariyya, Amin vẫn chờ đợi để trở về ngôi làng
của ông và kiên quyết giữ chặt những giấy tờ sở hữu đất đai đã vàng ố. Chúng là
bằng cứ của việc ông bị cưỡng bức trục xuất bất hợp pháp ra khỏi Palestine.
Amin là một trụ cột của làng ông, một mukhtar, hay là một người cầm đầu.
Ngày nay ông thấy càng cay đắng, phẫn uất và đa nghi. Ồng viết lên trong một
cuốn sổ đen những chi tiết trong giấy thông hành của người cùng nghiên cứu với
tôi trước khi đồng ý cho cô ta phỏng vấn. "Sách vở viết về chính nghĩa của
Palestine đã đủ để chất đầy một con tầu, thế nhưng không có một cuốn sách nào
làm thay đổi được hoàn cảnh của chúng tôi. Tại sao những gì tôi nói với cô bây
giờ lại có thể tạo ra một diều gì khác biệt?"
Thật là khó khăn để tranh cãi về điểm này. Bức tường Berlin được dựng lên
nhưng lại bị giật đổ trong thời gian Amin đang đợi chờ để được trở về nhà. Con
số những người tị nạn Palestine có đăng ký tăng lên từ khoảng 900.000 vào năm
1950, ngày nay đã tròm trèm 3,5 triệu người-2,2 triệu người trong số họ ở bên
