Nhà tù chỉ được hưởng bầu khí tự do thoáng qua, đó là thời gian giữa
lúc người canh tù Israel cuối cùng ra đi và lực lượng Palestine đầu tiên tới
tiếp quản. Đó là một ngày tháng Năm 1994, ngày hôm đó bạn có thể đi thơ
thẩn trong nhà tù như thế để chiêm ngắm những phế tích khảo cổ của một
nền văn minh đã mất.
Bên trong nhà tù, những tù nhân chính trị người Palestine trước đây
đang giữ chìa khóa trong khi chờ đợi ban nhân viên tới tiếp quản. Họ vui vẻ
dẫn khách đi thăm các nơi. Người Israel đã dọn các nơi, nhưng trong một xà
lim ở một gian phòng gần đấy vẫn còn tên của các tù nhân được viết bằng
vỏ cam đốt cháy. Người ta kể cho tôi rằng hai mươi lăm tù nhân thường bị
nhét vào một xà lim dài ba yard và rộng hai yard. "Họ phải đổi nhà tù này
thành một bảo tàng để trẻ em thấy được điều gì đã xảy ra trong 27 năm
chiếm đóng". Người vừa nói với tôi là Nafez, một cựu chiến binh đã ba lần
bị giam ở đây.
Các tù nhân ấy luôn đầy hy vọng. Một người nhớ lại vụ xét xử anh:
"Tôi nói với người xét xử rằng một ngày kia chính chúng tôi sẽ cai trị. Một
ngày kia chúng tôi sẽ đổi vị trí; tôi sẽ là người xét xử còn anh ta sẽ là tù
nhân" Muhammad al-Ghazzawi kể lại.
Ở cổng chính bên ngoài, một anh lính Israel đơn độc thỉnh thoảng nhặt
lên những viên đá do bọn trẻ ném vào khi chúng đi học về. "Em không
muốn họ đi" một đứa trẻ nói. "Nếu họ đi thì chúng em còn ai để ném đá?"
Những lời đứa bé nói hàm chứa nhiều sự thật hơn nó tưởng. Những
ngày bạo loạn của thời Intifada rất tàn nhẫn, nhưng làm người ta phân
khích. Nó tạo cho người Palestine sự ý thức rằng họ có một mục đích, sức
mạnh, một sự ý thức rằng họ nắm vận mệnh của chính họ trong tay. Kẻ thù
hiển nhiên là: Israel.
