cảm không khác gì hòn cuội. "Lòng nhân từ" đó được giải thích một cách
đơn giản như thế này: những sự hành hình hàng loạt ấy là một sự lãng phí
nhân lực rất dại dột trong khi các thuộc địa đang thiếu người làm việc đồn
điền, mà một người đàn ông khỏe mạnh có thể bán được từ 10 đến 15
pound sterling. Không ít triều thần trong cung vua có lí do hi vọng vào sự
hào phóng của ngài và bây giờ đã có một phương pháp không tốn kém lắm
khả dĩ thỏa mãn được những nhu cầu thiết thân của họ.
Mà nói cho cùng, nhà vua có tặng cho các cận thần của mình một vài tên
phiến loạn tử tội thì có đáng gì?
Trong bức thư của mình, Lord Sunderland kể tường tận mọi chi tiết về
lượng bao dung của Ðức vua, được thể hiện bằng máu và thịt người. Một
ngàn tử tù về tay tám đại gia tộc, còn một trăm tên khác thì thuộc quyền sở
hữu của hoàng hậu. Tất cả bọn ấy phải được đưa đến lãnh thổ phương Nam
của Ðức vua chúng sẽ bị cầm cố cho đến ngày mãn hạn sau mười năm nữa.
Các quan chức trông coi số tù nhân ấy có trách nhiệm phải đưa đi ngay.
Như viên thư ký của Jeffreys kể lại, chúng tôi được biết rằng đêm hôm ấy,
trong cơn tức giận điên cuồng, quan chánh án đã cáu tiết chửi rủa "cái sự
độ lượng" mà theo hắn thì không thể chấp nhận được đó của Ðức vua.
Chúng tôi còn được biết trong bức thư gửi lên Hoàng thượng, quan chánh
án đã cố thuyết phục ngài xem xét lại quyết định của mình nhưng vua
James đã từ chối phắt. Chưa kể đến món lợi nhuận gián tiếp mà ngài thu
