V
ladimir Ilyich Lenin (tiếng Nga: Влади́мир Ильи́ч Ле́нин, phiên
âm tiếng Việt: Vla-đi-mia I-lích Lê-nin), tên khai sinh là Vladimir Ilyich
Ulyanov (tiếng Nga: Влади́мир Ильи́ч Улья́нов), còn thường được gọi với
tên V. I. Lenin hay N. Lenin, có các bí danh: V.Ilin, K.Tulin, Karpov...; sinh
ngày 22 tháng 4 năm 1870, mất ngày 21 tháng 1 năm 1924; là một lãnh tụ
của phong trào cách mạng vô sản Nga, là người phát triển học thuyết của
Karl Marx (1818 - 1883) và Friedrich Engels.
Ông được tạp chí Time coi là một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng
nhất đến lịch sử thế giới.
Ông mất tháng 1 năm 1924, thi hài được lưu giữ trong lăng Lênin trên
Quảng trường Đỏ, Moskva.
Lenin sinh tại Simbirsk, Nga (hiện là Ulyanovsk), là con trai thứ ba
trong gia đình tương đối đầm ấm của vợ chồng Ilya Nikolaevich Ulyanov
(1831 – 1886), một viên chức dân sự Nga làm việc để mở rộng dân chủ và
giáo dục đại chúng miễn phí ở Nga, và Maria Alexandrovna Ulyanova (1835
– 1916), một người theo chủ nghĩa tự do. Lênin là người có dòng máu lai từ
thời tổ tiên. Là người Nga nhưng ông có dòng máu của người Kalmyk qua
ông nội, của người Đức Volga qua bà ngoại (là một người theo thuyết
Luther), và của người Do Thái qua ông ngoại (người đã cải theo Ki-tô giáo).
Lênin được rửa tội trong Nhà thờ Chính Thống giáo Nga.
Lenin nổi tiếng học giỏi tiếng La Tinh và tiếng Hy Lạp. Hai bi kịch đã
xảy ra trong thời niên thiếu của ông. Lần đầu khi cha ông qua đời vì xuất
huyết não năm 1886. Tháng 5 năm 1887 anh cả của ông là Aleksandr Ilyich
Ulyanov - một người theo phái "Dân ý" - bị treo cổ vì tham gia vào một âm
mưu ám sát Nga hoàng Aleksandr III. Sự kiện này đã làm Lenin trở thành
người cấp tiến. Tiểu sử chính thức của ông thời Xô Viết coi sự kiện này có
ảnh hưởng lớn tới các quá trình cách mạng của ông. Một bức tranh nổi tiếng
của Belousov, Chúng ta sẽ đi theo một con đường khác, được in lại hàng
triệu bản trong những cuốn sách thời Xô Viết, mô tả cậu bé Lenin và mẹ
đang buồn bã khi mất người anh trai. Câu nói "Chúng ta sẽ theo một con
đường khác" có nghĩa là Lenin đã lựa chọn chủ nghĩa Marx để tiếp cận tới
