cách mạng nhân dân, thay vì những phương pháp vô chính phủ cá nhân. Khi
Lênin bắt đầu quan tâm tới chủ nghĩa Marx, ông tham gia vào các cuộc phản
kháng của sinh viên và cuối năm đó bị bắt. Sau đó ông bị đuổi khỏi Đại học
Kazan. Ông tiếp tục học tập một mình và tới năm 1891 đã có giấy phép hành
nghề luật.
Ngay khi tốt nghiệp, Lênin vào làm trợ lý cho một luật sư. Ông làm
việc nhiều năm tại Samara, Nga, sau đó vào năm 1893 chuyển tới kinh đô
Sankt-Peterburg. Thay vì tìm kiếm một công việc hợp pháp ổn định, ông
ngày càng tham gia sâu vào các hoạt động tuyên truyền cách mạng và
nghiên cứu chủ nghĩa Marx. Ngày 7 tháng 12 năm 1895, ông bị nhà chức
trách bắt giam 14 tháng sau đó trục xuất tới một làng tại Shushenskoye ở
Xibia.
Tháng 4 năm 1899, ông xuất bản cuốn sách Sự phát triển của Chủ
nghĩa Tư bản tại Nga, một cuốn sách khá đồ sộ. Năm 1900, thời kỳ đi đày
chấm dứt. Ông đi du lịch nước Nga và những nơi khác ở châu Âu. Lenin đã
sống tại Zürich, Genève, München, Praha, Viên và Luân Đôn và trong khi bị
đi đày ông đã sáng lập tờ báo Iskra. Ông cũng viết một số bài báo và cuốn
sách về phong trào cách mạng. Trong giai đoạn này, ông đã bắt đầu sử dụng
nhiều bí danh, cuối cùng lấy tên Lenin.
Ông hoạt động trong Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (RSDLP;
РСДРП trong tiếng Nga), và vào năm 1903 ông lãnh đạo phái Bolshevik sau
một sự chia rẽ với những người Menshevik, điều này xảy ra một phần từ
cuốn sách nhỏ của ông Điều cần làm? Năm 1906 ông được bầu làm Chủ tịch
RSDLP. Năm 1907 ông tới Phần Lan vì những lý do an ninh. Ông tiếp tục đi
du lịch châu Âu và tham gia vào nhiều cuộc gặp gỡ cũng như các hoạt động
xã hội, gồm cả Hội thảo Đảng Praha năm 1912 và Hội thảo Zimmerwald
năm 1915.
Richard Pipes cho rằng Lenin đã phân tích Công xã Paris và kết luận
phong trào này thất bại vì "sự khoan hồng quá mức - đúng ra Công xã phải
tiêu diệt những kẻ thù của mình". Tuy nhiên, cả câu trích dẫn, như Lenin đã
nói trong một bài phát biểu đã được chuyển tới một cuộc gặp gỡ quốc tế tại
Genève ngày 18 tháng 3 năm 1908, nhân ngày lễ kỷ niệm Công xã như sau:
