tại Zürich, Genève, München, Praha, Viên và Luân Đôn và trong khi bị đi
đày ông đã sáng lập tờ báo Iskra. Ông cũng viết một số bài báo và cuốn
sách về phong trào cách mạng. Trong giai đoạn này, ông đã bắt đầu sử dụng
nhiều bí danh, cuối cùng lấy tên Lenin.
Ông hoạt động trong Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (RSDLP;
РСДРП trong tiếng Nga), và vào năm 1903 ông lãnh đạo phái Bolshevik
sau một sự chia rẽ với những người Menshevik, điều này xảy ra một phần
từ cuốn sách nhỏ của ông Điều cần làm? Năm 1906 ông được bầu làm Chủ
tịch RSDLP. Năm 1907 ông tới Phần Lan vì những lý do an ninh. Ông tiếp
tục đi du lịch châu Âu và tham gia vào nhiều cuộc gặp gỡ cũng như các
hoạt động xã hội, gồm cả Hội thảo Đảng Praha năm 1912 và Hội thảo
Zimmerwald năm 1915.
Richard Pipes cho rằng Lenin đã phân tích Công xã Paris và kết luận
phong trào này thất bại vì "sự khoan hồng quá mức - đúng ra Công xã phải
tiêu diệt những kẻ thù của mình". Tuy nhiên, cả câu trích dẫn, như Lenin đã
nói trong một bài phát biểu đã được chuyển tới một cuộc gặp gỡ quốc tế tại
Genève ngày 18 tháng 3 năm 1908, nhân ngày lễ kỷ niệm Công xã như sau:
"Dù giai cấp vô sản xã hội đã bị chia rẽ thành nhiều phe, Công xã là một ví
dụ cụ thể về sự đoàn kết để khi có nó giai cấp vô sản có thể hoàn thành các
nhiệm vụ dân chủ mà giai cấp tư sản chỉ có thể tuyên bố ra. Không cần có
một điều luật phức tạp đặc thù nào cả, một cách đơn giản, rõ ràng, giai cấp
vô sản, khi đã nắm quyền lực, sẽ tiến hành dân chủ hóa hệ thống xã hội,
xóa bỏ quan liêu và khiến cho mọi chức vụ nhà nước đều thông qua bầu cử.
Hai sai lầm đã tiêu diệt thành quả của một chiến thắng vẻ vang.
Giai cấp vô sản đã dừng lại nửa chừng; thay vì tiếp tục “chiếm đoạt của
những kẻ chiếm đoạt", họ đã cho phép mình đi chệch hướng bởi những mơ
ước về một sự công bằng tuyệt đối trong một đất nước thống nhất bởi một
mục tiêu quốc gia; những định chế, như ngân hàng, đã không bị nắm giữ....
Sai lầm thứ hai là sự khoan dung quá đáng của giai cấp vô sản: đúng ra họ
phải tiêu diệt các kẻ thù, nhưng thay vào đó họ lại gắng sức dùng đạo đức
để gây ảnh hưởng tới chúng; họ đã bỏ qua tầm quan trọng của hoạt động
quân sự thuần túy trong một cuộc nội chiến và thay vì tiếp tục tiến bước
