thậm chí là trợ giá rất mạnh, hầu hết các dịch vụ đều miễn phí hoặc rẻ đến
mức khó tin.
Những người Cuba nhận được số tiền gửi về đó sẽ tiêu bao nhiêu? Đó
không phải là đồng đô la mà họ kiếm được từ mồ hôi nước mắt. Họ được
gửi cho - những người rời khỏi đất nước này khoẻ mạnh, được thụ hưởng
nền giáo dục do nhà nước trả tiền từ khi họ sinh ra, họ không hề bị bệnh tật;
họ là những con người mạnh khoẻ hơn khi đến Mỹ. Vì vậy, để trợ giá cho 1
đô la mà người ta gửi vào đây từ nước Mỹ, đổi lại, Cuba phải bỏ ra trung
bình 44 đô la. Chúng tôi đã nghiên cứu và thống kê được con số đó.
Đất nước này là đất nước cao thượng - chúng tôi trợ giá cho cả những
đồng đô la mà người dân ở đây sở hữu, những người sẽ nói với ông rằng,
“Tôi sẽ gửi cho ông đô la để ông mua điện được trợ giá. Tôi sẽ gửi cho ông
tủ lạnh hoặc sẽ gửi tiền để ông mua tủ lạnh ở khu mua sắm”
[416]
. Những
nhà cung cấp đô la hào phóng đó sẽ tiếp tục: “Đừng lo, tôi sẽ gửi cho ông
tất cả những gì ông cần; tôi sẽ đảm bảo cho ông 300 kilowatt điện trợ giá
của nhà nước ngớ ngẩn đó mà ông đang sử dụng”. Chúng tôi đối xử tốt với
họ, nhưng sẽ có người này hoặc người kia nghĩ rằng, chúng tôi là bọn ngốc.
Có thể là họ đúng một nửa!
Tôi còn nhớ khi chúng tôi phân tích vấn đề sử dụng điện, chúng tôi đã
phát hiện ra một paladar
[417]
sử dụng tới 11.000 kilowatt một tháng, khi
đó nhà nước ngớ ngẩn này lại đi trợ giá cho vị chủ nhân thì lại được tầng
lớp tư sản rất yêu quý vì bọn họ thường xuyên mời khách khứa đến thưởng
thức các món tôm, một kiểu doanh nghiệp tư nhân kỳ lạ. Tất cả số hải sản
đó đều bị đánh cắp từ nhà máy Batabano (thị trấn nằm trên bờ biển Ca-ri-bê
ở phía nam Havana), ngoài ra bọn chúng còn đánh cắp bốn, năm chiếc ghế
nhựa nhỏ nữa. Không thể như thế được! Tình trạng lạm dụng quá mức này
là kẻ thù của sự phát triển bởi vì đó là một kiểu ăn cướp.
Như vậy là nhà nước này trợ giá cho paladar đó với số tiền là
1.000 đôla mỗi tháng. Tôi phát hiện ra điều này là bởi vì tôi hỏi những gì
cậu ta phải bỏ tiền ra trả với mức chi phí thực tế, và cậu ta trả tiền điện ở
mức giá được hỗ trợ - 11.000 kilowatt! Tôi nghĩ sau 300 kilowatt đầu, cậu
