trường đại học ngay ngày hôm đó cùng với năm thanh niên khác, họ là
những thanh niên tình nguyện đi cùng với tôi đơn thuần là xuất phát từ lòng
khâm phục cuộc đấu tranh đơn độc và liều lĩnh của tôi - tất cả đều được vũ
trang giống tôi. Hành động đó đã làm tê liệt những kẻ âm mưu cấm tôi bước
vào cổng trường đại học, nhưng tôi không được bảo đảm an toàn như thế
được mãi. Suốt thời gian sau đó hầu như lúc nào tôi cũng chỉ có một mình,
và hầu như chẳng mấy khi có mang vũ khí, cuối cùng là đến tận ngày 26
tháng 7 năm 1956... Suốt bảy năm liền, trong tất cả những hoạt động của
mình trong cuộc đấu tranh dai dẳng này, tôi hầu như không mang vũ khí
theo mình - trừ có lần tôi tham gia vào lực lưọng chống Trujillo và khi tôi
đăng ký ủng hộ cuộc nổi dậy ở Bogota. Không biết bao nhiêu lần tôi đi
cùng với một nhóm người ủng hộ xung quanh mà hoàn toàn không mang
theo vũ khí - họ là phương thức bảo vệ duy nhất cho tôi. Kiên cường đấu
tranh lên án Chính phủ, bất chấp mọi hiểm nguy và thách thức, chẳng khác
nào một cây roi trong tay người thuần phục sư tử. Tôi được dạy rằng phẩm
giá, đạo đức và chân lý là những thứ vũ khí vô địch. Nhưng kể từ ngày tôi
bước chân xuống khỏi con tàu Granma, ngày 2 tháng 12 năm 1956, không
bao giờ tôi đi đâu mà không mang theo vũ khí bên người.
Nhưng hồi ấy ông đã biết sử dụng súng chưa? Nhờ đâu mà ông c
sử dụng súng đạn?
Tôi bắn rất giỏi là khác. Tôi có kinh nghiệm sử dụng súng vì được
sinh ra và lớn lên ở vùng nông thôn, và đã nhiều lần sử dụng súng trường
ngay trong nhà mình, tất nhiên là chẳng ai cho phép tôi làm thế cả - có thể
là một khẩu súng trường Winchester, một khẩu súng săn hiệu Browning để
bắn chim, súng côn xoay, nói chung là súng nào cũng có.
Ông bắn súng thường xuyên chứ?
Hồi còn ở Birán tôi thường bịa ra chuyện là chim ó Butêo bắt gà.
Thực ra cũng không hẳn do tôi bịa thế, mà nhiều người đều nói là chim ó
Butêo ăn trứng và gà con. Gần nhà tôi có một cây cột khá cao, tôi nhớ là
một cây cột ăng ten thì phải, và thỉnh thoảng lại có một con chim ó Butêo
nào đó đậu trên đỉnh cột. Thỉnh thoảng tôi lại kiếm cớ vác súng ra ngoài,
“để bảo vệ chuồng gà”, vì nhiều người nói chim ó là kẻ thù nguy hiểm của
