Vậy ông có hài lòng với hiện trạng của cộng đồng người da đen tại
Cuba không? Hay ông nghĩ rằng tình hình vẫn cần tiếp tục cải thiện?
Không - sẽ là quá tự phụ, thiển cận và ngu ngốc nếu chúng tôi nói
rằng chúng tôi đã hài lòng. Ngay cả trong những xã hội như Cuba, một xã
hội đã phát triển từ một cuộc Cách mạng xã hội căn bản trong đó mọi người
đều có được sự bình đẳng toàn diện và tuyệt đối trước pháp luật, cùng trình
độ giáo dục nhận thức đã được nâng cao đến mức xóa bỏ được hầu hết
những yếu tố phân biệt đối xử mang tính chủ quan, thì đến ngày nay sự kỳ
thị và phân biệt chủng tộc vẫn luôn tồn tại, dưói hình thức này hay hình
thức khác. Tôi gọi đó là phân biệt đối xử mang tính khách quan, một hiện
tượng gắn liền với đói nghèo và sự độc quyền về mặt tri thức do lịch sử để
lại.
Phải thừa nhận rằng Cách mạng Cuba, với thắng lợi lớn nhất là đã
bảo đảm cho mọi công dân thuộc các nhóm sắc tộc khác nhau có quyền lợi
và địa vị chính trị như nhau, lại chưa thực sự thành công trong việc xóa bỏ
sự chênh lệch giàu nghèo và khác biệt về địa vị kinh tế mà cộng đồng người
da đen vẫn đang phải chịu đựng. Người da đen vẫn chưa được sống trong
những ngôi nhà tốt nhất; hẳn ông cũng tự thấy rằng họ vẫn phải đảm nhiệm
những cng việc khó khăn, vất vả nhất, nhưng lại được trả lương thấp nhất,
trong khi đó họ cũng nhận được rất ít những đồng USD kiều hối do người
thân của mình ở nước ngoài của mình gửi về, nếu so với những người da
trắng.
Nhưng tôi rất hài lòng với những gì chúng tôi đã và đang làm để tìm
ra những nguyên nhân sâu xa nhất của thực trạng xã hội này. Đây là một
vấn đề mà nếu chúng ta không quyết tâm sắt đá để tạo ra thay đổi, chắc
chắn nó sẽ kéo dài qua nhiều thế hệ và khiến cho người da den thiệt thòi
vẫn sẽ bị đặt ra ngoài lề xã hội. Vậy nguồn gốc sâu xa của nó là gì? Nhóm
sắc tộc nào đang lấp đầy trong các nhà tù, và tại sao lại như vậy?
Ông đang nói đến những nguyên nhân xã hội.
Tại sao lại tồn tại thực tế có những người bị đặt ra bên lề cuộc sống?
Chế độ nô lệ đã bị xóa bỏ từ rất lâu trước khi Cách mạng Cuba thành công
năm 1959. Vậy là tính đến thời điểm đó đã có bảy mươi ba năm trôi qua kể
