long trời lở đất tại nước Nga và tạo tiền đề cho sự ra đời của Liên Xô sau
này - và ngay cả trong cuộc Cách mạng đó cũng có những chuyện nhạy cảm
liên quan đến tầng lớp giáo sĩ của nhà thờ.
Trước đó thì có cuộc Cách mạng Mêhicô năm 1910, một cuộc Cách
mạng Xã hội có vai trò vô cùng quan trọng, phải nói rằng đó là một cuộc
Cách mạng xã hội thực thụ - dù chưa phải là Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa
nhưng vẫn mang ý nghĩa xã hội vô cùng sâu sắc. Và trong đó cũng có
chuyện bên này giết hại bên kia, liên quan cả đến giới Tăng lữ và Giáo sĩ.
Sau đó thì có Nội chiến Tây Ban Nha. Người Tây Ban Nha là dân tộc
vô cùng ngoan đạo, và hầu hết những người Tây Ban Nha khi đó đều ủng
hộ phe Cộng hòa, và có cả những Linh mục ở cả hai bên bị đưa ra xử bắn.
Tóm lại là tôi không biết có cuộc cách mạng nào mà trong đó không có
chuyện bên này dùng đội xử bắn để nói chuyện với bên kia, mà trong đó tất
nhiên là dính dáng cả đến những nhân vật tôn giáo.
Trong khi đó, chúng tôi có thể coi là ngoại lệ duy nhất. Và điều đó
chứng tỏ rằng chúng tôi được định hướng bởi những nguyên tắc chính trị và
đạo đức nhất định - hai phạm trù kết hợp chặt chẽ. Đó là vấn đề vô cùng
quan trọng.
Còn nếu như người ta không biết điều đó, nếu như nó không được
tuyên truyền rộng rãi, nếu như sự thật bị chôn vùi đằng sau những luận điệu
tuyên truyền xuyên tạc của giới truyền thông lúc nào cũng chỉ chăm chăm
bài xích Cách mạng Cuba, tôi cũng chẳng lấy thế làm bận tâm. Ông đã hỏi
tôi một câu hỏi và tôi đã giải thích. Liệu đã có bao nhiêu lời dối trá và bôi
nhọ được gieo rắc khắp trên thế giới về Cách mạng Cuba xoay quanh các
cáo buộc về tra tấn và những vấn đề
