CHƯƠNG 8 : TOLSTOI VÀ CAM-ĐỊA
CAM-ĐỊA có đọc nhiều sách của nhà văn-hào Nga nói về những vấn-
đề tôn giáo, song ảnh hưởng của Tolstoi chỉ thấm nhuần nhà lãnh-tụ Ấn-độ
sâu xa nhất khi Cam-Địa bị giam trong ngục.
Nhà văn-hào Tolstoi sinh năm 1828 trong một gia-đình quí phái và giàu
có. Đến năm 57 tuổi, ông từ bỏ hẳn cuộc đời trưởng giả mà trở về sống một
cách rất giản-dị lẫn với những người nông-phu. Ông đi chân đất, mặc áo vải,
ngày ngày đi cầy bừa lẫn với các tá điền. Ông cho hết ruộng đất đi, để rảnh
rang tâm trí và thì giờ mà nghiên-cứu về những vấn đề giáo-dục, gia-đình và
tôn-giáo.
Cam-Địa biết Tolstoi nhờ ở cuốn « Thế giới của Thượng-Đế chính ở tại
lòng ta ». Trong cuốn sách đó, Tolstoi chứng-minh rằng các tôn-giáo Gia-tô
đã phản lại những lời giảng dậy của Chúa Giê-su. Bàn về chính sách của
những nhà cầm quyền, Tolstoi cũng nhấn mạnh vào chỗ họ nói đến Hòa-
bình mà vẫn có thái-độ phản lại những lời tuyên-bố. Ông dẫn chứng rằng
câu chúc tốt lành nhất ở cửa miệng mọi người là : « Cầu cho bạn được bình
yên » ; vậy mà giữa lúc ấy Âu-châu có tới 28 triệu người dưới cờ sẵn sàng
đâm chém giết chóc nhau. Ông lại dẫn thêm lời nói của nhà triết-học Max
Muller, khi tả một người Ấn mới cải giáo để theo Gia-tô đã ngạc nhiên thế
nào khi thấy những người công-giáo bên Âu-châu ăn ở và cư-xử khác hẳn
với những điều đã dạy trong kinh thánh. Và Tolstoi cho rằng muốn sống cho
phải đạo, nghĩa là sống như một tín đồ chân chính của Gia-tô, thì phải sống
ôn hòa không bao giờ dùng đến bạo lực, phải nhẫn nhục trước sự đau khổ
của mình, và phải kiên gan tranh đấu để giải thoát nhân loại khỏi áp bức của
mọi cường quyền. Xem như thế, ta thấy kinh Ghita cũng dạy Cam-Địa
những điều tương tự.
Tolstoi dạy rằng ta có bổn phận phải chống lại những chính-thể bạo-
tàn, bằng cách không chịu thề trung thành với họ, không đi lính, không đóng
thuế. Và ông hỏi : « Với những người như thế, thì những kẻ cầm quyền làm
sao mà không thúc thủ ? »
