Suốt đêm hôm mồng 5, cả đoàn người cầu nguyện và đến sáng sớm thì
họ theo Cam-Địa ra bãi biển. Ông lội xuống nước rồi trở lên bãi, mang theo
một vốc muối mà sóng biển đã để lại ven bờ. Bà Saroyini Saidou đứng cạnh
ông liền hô lớn : « Hoan hô người giải phóng »
Thế là ông đã tự ý phạm vào đạo luật muối của chính-phủ. xử phạt
những ngưới nào có một hạt muối bằng bất cứ cách gì ngoài cách mua của
chính-phủ. Cam-Địa tuyên bố rằng muối, cũng như nước không phải là của
riêng ai mà đòi giữ độc quyền được. Đối với người dân quê xứ nóng, làm
việc quần quật dưới ánh nắng thiêu đốt, mồ hội nhễ nhại, ruột gan khô héo
thì hạt muối cũng cần như bát nước vậy. Sao người Anh lại nhẫn tâm… làm
giầu riêng cho mình ? Cam-Địa quả đã là một nhà dàn cảnh đại tài. Đi bộ
ròng rã suốt 24 ngày, khiến cho cả thế giới và cả nước hướng cả về hành
động của mình, tự hỏi không biết ông làm chi đây ? Đôi lúc đi qua nơi nào,
ông đều nói với dân chúng tụ họp bên đường :
« Xin các bạn hãy chú ý tới hiệu lệnh tôi ra cho toàn thể đồng bào khắp
nước ».
Thì đây, hiệu lệnh đã ban ra, trong một cử chỉ tượng trưng hùng-hào :
người Ấn sử dụng thổ-sản thiên nhiên Trời phú cho đất mình. Luật pháp
người Anh ngăn cấm làm sao cho nổi ? Và cử chỉ ấy đã làm được toàn dân
từ kẻ quê mùa dốt nát cho đến những đối thủ chính-trị siêu quần nhất của
ông, cảm thấy sôi nổi trong lòng mình sức sống mãnh liệt của đất nước.
Soubhas Chandra Bose người đối lập của ông đã phải kêu lên một tiếng thán
phục, mà ví « cuộc lữ hành đi vớt muối » của ông với cuộc « trẩy binh anh
dũng của Nã-Phá-Luân từ đảo Elbe về nơi cố quốc ».
Sau khi Cam-Địa đã phát lệnh tẩy chay luật muối, thì phong-trào bùng
lên như bão táp dọc một giải bờ biển từ vịnh Persique tới vịnh Bengale. Tất
cả dân chúng các làng duyên hải đều mỗi người cầm một cái xoong ra biển
lấy muối. Bắt hàng ngàn người cũng vô hiệu. Ramdas, con thứ ba của Thánh
ở Ashram. Lãnh tụ Malaviya và một số lãnh-tụ ôn-hòa khác cũng bỏ nghị
viện theo về phong-trào phản-kháng. Lính bắt đầu hành hung, song dân
chúng cắn răng chịu đánh nhưng không bỏ dúm muối vừa vét được. Lắm
