Trong 48 ngày ở Anh, ông gắng sức giải thích quan điểm của ông về
nền độc lập mà người Ấn mong muốn.
Cam-Địa chú trọng vào mục-đích làm cho người Anh hiểu thấu và cảm
mến người dân Ấn, hơn là bàn cãi với chính-phủ Anh trong Hội-nghị Bàn
tròn. Và trong phạm vi ấy ông đã hoàn toàn mãn nguyện. Đi đến đâu, ông
cũng chinh phục được lòng mến phục của mọi người, vì đức tính giản dị và
niềm nở của ông, nụ cười tươi tắn của ông, cùng là những tư tưởng bác ái
cao siêu phản ánh ra lời nói. Chính-phủ Anh cử hai viên thám tử làm hộ vệ
cho ông. Hai viên này vẫn thường được cắt đi bảo vệ cho các vua chúa, hoặc
nhân vật quan trọng ngoại quốc trong thời gian họ trú ngụ tại Anh. Trái với
thói thường hách dịch của những người bao giờ cũng làm như không biết
đến sự hiện diện của những người phận sự phải theo gót mình, Cam-Địa rất
niềm nở và thân mật với hai người vệ sĩ của ông. Ông đến thăm cả gia-đình
họ nữa. Và khi ông về thì mời cả họ sang Ấn chơi với ông.
Hàng ngày ông vẫn phải đi dự đều Hội-nghị Bàn tròn. Mục đích của
hội-nghị này là ấn-định một biện pháp « sẽ ban hành ở Ấn ». Hội-nghị đã đi
đến thất-bại, bởi lẽ đã làm tăng những sự xung đột giữa người Ấn cùng
người Hồi, và do đó, gây ra những kết quả tai-hại vô chừng.
Phái đoàn Ấn thuộc Anh có đủ các đại diện các nghề nghiệp cùng các
đoàn thể tôn giáo. Người nào cũng đòi cho mình một thể thức bầu cử riêng,
một số nghề nhất định tại các hội-nghị lập pháp, v.v… Các nhà cầm quyền
Anh đã nâng đỡ cho những khuynh hướng chia rẽ vậy.
Ngay trong hội-nghị, sự xung đột giữa người Ấn và người Hồi đã phát
hiện rồi.
Đại biểu Hồi nói rằng Ấn và Hồi bất đồng ý-kiến bởi vì họ theo hai tôn
giáo khác nhau, và thờ những vị Thần khác nhau. Đại biểu Ấn vừa đáp lại
rằng Ấn và Hồi đều thờ cùng một Đấng Thượng-Đế, thì đại-biểu Hồi vắn tắt
trả lời :
« Không. Vì Thượng-Đế của tôi thiên về chính-sách bầu cử riêng biệt,
còn Thượng-Đế của vị đại biểu Ấn đây lại ngả về chính-sách bầu cử
