Về đến quê hương, Cam-Địa cũng không ngừng hoạt động phút nào.
Nghỉ ngơi một tháng ở Raikot bên cạnh vợ con, ông cũng lợi dụng thì giờ đó
để viết một cuốn sách trần thuật tất cả những sự hành hạ mà người Ấn phải
chịu ở Nam-Phi. Sách đó xuất bản 1 vạn cuốn gửi đi cho khắp các báo, và đã
gây nên một luồng dư-luận sôi nổi.
Bấy giờ bệnh dịch-hạch chớm phát ở Bombay. Dân cư Raikot xôn xao
lo sợ. Cam-Địa ghi tên vào ban tình-nguyện đi tẩy uế các nhà cửa. Ông tự
nhận lãnh phần công việc bẩn thỉu nhất là đi tẩy uế các nhà tiêu. Rồi ông can
đảm vào bơm thuốc ở khu riêng biệt của những người cùng khốn. Ông nhận
thấy một sự là những túp lều xiêu vẹo ở đây tuy chẳng có nhà tắm cầu tiêu,
song lau chùi quét tước sạch sẽ còn hơn biệt-thự của nhiều nhà phú-hộ.
Rồi từ Raikot, Cam-Địa đi Bombay để tổ chức một cuộc mít-tinh ủng-
hộ phong-trào tranh-đấu của người Ấn ở Nam-Phi. Ông được nhiều nhân vật
quan trọng hứa sẽ thành tâm giúp đỡ. Cuộc mít-tinh ở Bombay được dân
chúng nhiệt-liệt hưởng-ứng. Tiếng hoan-hô không ngớt, Cam-Địa không sao
đọc được bài diễn văn của mình. Sau ông phải nhờ một người đọc hộ. Đâu
đâu ông cũng được tiếp đón niềm nở. Một vạn cuốn sách in ở Raikot bán hết
veo. In thêm một vạn cuốn nữa vẫn không đủ bán.
Cam-Địa đang định tổ-chức một cuộc mít-tinh khác ở Calcutta thì nhận
được giây thép ở Natal đánh sang yêu cầu ông sang Nam-Phi ngay có việc
cần. Ông liền cùng vợ, hai con, và đứa cháu con bà chị xuống tầu ở Bombay.
Dada Abdulla Sheth, khách hàng cũ của ông, cho riêng một chuyến tầu sang
đón ông. Đồng thời một chiếc tầu nữa cũng nhổ neo cùng ngày đi Nam-Phi.
Cả hai chiếc tầu chở ước chừng 800 hành khách.
Những việc Cam-Địa làm ở xứ sở được báo chí loan truyền đi và thêu-
dệt thêm, khiến cho dư luận ở các xứ Nam-Phi rất lo ngại. Người ta đồn rằng
Cam-Địa định đem người Ấn-Độ sang tràn ngặp người da trắng ở Nam-Phi.
800 người Ấn-Độ tự do cùng đi với Cam-Địa sang Nam-Phi không phải để
làm việc ở các đồn-điền mà là để buôn bán, làm ăn cạnh-tranh với người da
trắng. Sự thực thì Cam-Địa không hề có hô-hào hay khuyến-khích những
người Ấn cùng đi chuyến tầu đó theo mình.
