chước ngoại giao của mình. Mà về những hoạt động mưu chước này thì
Na-pô-lê-ông là người có tài sử dụng nhanh nhạy và khéo léo cũng như khi
sử dụng những khẩu đại bác.
Từ nay trở đi, tình thế buộc phải tính nước khác: không phải tiếp tục
chiến tranh mà phải ký hòa ước với người Anh. Còn đối với nước áo, các
cuộc đàm phán đã được bắt đầu từ lâu: ngày 9 tháng 2 năm 1801, đại diện
toàn quyền người áo là Cô-ben đã ký hòa ước Luy-nê-vin. Các cuộc đàm
phán đều do Giô-dép Bô-na-pác, anh của vị Tổng tài thứ nhất, và do Tan-
lây-răng bộ trưởnng ngoại giao chỉ đạo. Nhưng cả hai chỉ làm theo chỉ thị
của Na-pô-lê-ông, mà Na-pô-lê-ông thì đã khéo léo lợi dụng tình hữu nghị
bất ngờ của ông ta với Pôn. Lâm vào hoàn cảnh bị xâm lăng cả phía đông
và phía tây, nước áo phải hoàn toàn nhượng bộ về mọi mặt. Sau trận Ma-
ren-gô và một trận chiến thắng khác của quân Pháp ở An-dát, nới Mo-rô đã
đánh bại được quân áo ở Hô-hen-lin-đen, nước áo quả khó mà chống cự lại
được. Với hòa ước Luy-nê-vin, Na-pô-lê-ông đã thu được tất cả những gì
mà ông ta muốn thu về ở nước áo: toàn nước Bỉ bị vĩnh viễn tách khỏi nước
áo, nhượng lại đất Lúc-xăm-bua, tất cả những đất đai của Đức ở tả ngạn
sông Ranh, công nhận nước cộng hòa Ba-ta-vơ (nước Hà Lan), nước Cộng
hòa Hen-vê-tích (nước Thuỵ Sỹ), các nước cộng hòa Xi-dan-pi và Li-guya-
ri (tức là xứ Giên và Lông-bác-đi); thật ra những đất nước ấy có gì khác
hơn là thuộc địa của Pháp. Còn Pi-ê-mông thì vẫn hoàn toàn do quân đội
Pháp chiếm đóng. Trong một bức thư gửi cho thủ lĩnh của mình là Cô-rô-
lê-đô, Cô-ben buồn bã nói: "Đây, đây là cái bản hiệp ước khốn nạn mà tôi
đã phải ký vì cần thiết. Nội dung và hình thức của nó thật đáng ghê sợ".
Cô-ben lại càng có quyền bất bình khi biết rằng trong lúc đàm phán với
triều đình Viên, Tan-lây-răng đã thu được nhiều lễ vật- cố nhiên là lén lút vì
thế mà hắn lại chẳng làm lợi gì cho người áo, bởi vì từ dòng đầu đến dòng
cuối hiệp ước đều do Na-pô-lê-ông đọc cho mà viết.
Thế là từ đây, người ta không phải bận tâm về nước áo. Rõ ràng, sau
những tổn thất nặng nề kinh khủng như thế, đế quốc áo chỉ chờ đợi thời cơ
thuận lợi để khôi phục sự nghiệp. Kinh thành Viên nhẫn nhục trông ngóng
