nữa, ngay cả đối với nữ công tước Va-lép-xca, không nói đến những phụ nữ
khác mà Na-pô-lê-ông đã có quan hệ trong thời gian lâu dài hay ngắn ngủi.
Những kể từ những năm đi chiến dịch nước ý, 1796 và 1797, những năm
mà Na-pô-lê-ông viết cho Giô-dê-phin những bức thư nồng cháy và đầy
khát vọng say đắm, đến nay thời gian đã trôi đi nhiều. Khi được tin Giô-dê-
phin bị tình dục lôi cuốn trong lúc ông vắng mặt, Na-pô-lê-ông đã không
lìa bỏ Giô-dê-phin và dù mối tình không còn đằm thắm như xưa, Na-pô-lê-
ông vẫn yêu Giô-dê-phin. Năm năm tháng tháng qua đi, Giô-dê-phin sống
trong cảnh kính sợ chồng. Na-pô-lê-ông đã cấm cả Giô-dê-phin cầu cạnh
ông che chở cho bất cứ một người nào và, trong khi đuổi khéo con người
được Giô-dê-phin che chở, Na-pô-lê-ông không quên nói thêm :" Nếu
hoàng hậu mà đã can thiệp giúp hắn thì rõ ràng hắn là kẻ chẳng làm nổi trò
gì". Na-pô-lê-ông ghét cả các hình thức can thiệp yếu ớt đó của nữ vào
công việc của nhà nước và trong các công việc nói chung.
Dù cho Giô-dê-phin là con người cực kỳ phù phiếm, không thể nghĩ
đến gì hơn là áo quần, kim cương, khiêu vũ và các trò du hí khác. Na-pô-lê-
ông cũng không thấy có gì đáng chê trách. Lúc bấy giờ, trong giới thượng
lưu, người ta nói rằng nếu Na-pô-lê-ông đã ngược đãi nữ sĩ Xta-en bằng đủ
cách thì không phải vì những tư tưởng tự do và tinh thần chống đối của bà -
lẽ ra Na-pô-lê-ông đã có thể tha thứ được điều đó - mà vì bà là người thông
minh và học thức, mà Na-pô-lê-ông lại không thể tha thứ những đức tính
khó coi trong một người phụ nữ. Theo quan điểm ấy thì Giô-dê-phin không
có điều gì làm cho Na-pô-lê-ông nổi giận được. Những tài liệu và những
nhà viết tiểu sử đã nói đúng khi họ đồng thanh quả quyết rằng Na-pô-lê-
ông đã quyết định ly dị với tâm trạng không vui.
"Chính trị không có tình cảm mà chỉ có lý trí", Na-pô-lê-ông nói với
Giô-dê-phin như vậy, vào tháng 11 năm 1809, khi việc ly dị đang tiến hành.
Na-pô-lê-ông vẫn tiếp tục yêu Giô-dê-phin và cả hai vẫn sống chung đụng.
Ngày 15 tháng 12 năm 1809, giấy ly dị được ký kết trước mặt đông đủ văn
võ bá quan của đế chế và hoàng gia. Bấy giờ hai người xa nhau, nhưng,
những ngày sau đó, Na-pô-lê-ông vẫn viết cho Giô-dê-phin những lá thư
