VẬY LÀ, như đã nói, khi tôi cùng madame Rosa đi khám bác sĩ Katz
về, chúng tôi thấy ở nhà có ông N’Da Amédée, người ăn mặc bảnh bao hết
mức ta có thể hình dung. Ông là mô ca và người dẫn gái oách nhất trong số
dân đen Paris và ông đến tìm madame Rosa để nhờ Madame viết hộ thư về
nhà. Ông không muốn nói cho ai khác là ông không biết viết. Ông mang
một bộ com lê bằng lụa hồng mà ta được phép chạm vào cùng một chiếc
mũ hồng và áo sơ mi hồng. Cà vạt cũng màu hồng nốt và cả bộ cánh khiến
ông bắt mắt là. Ông đến với chúng tôi từ Niger, một trong vô số nước châu
Phi và ông đã tự mình làm nên. Ông nhắc đi nhắc lại mãi, 'Tôi tự mình làm
nên”, trong bộ cánh màu hồng và nhẫn kim cương đầy tay. Ngón nào ông
cũng đeo và khi ông bị giết ở sông Seine, người ta cắt rời các ngón tay ông
để tháo nhẫn vì đó là một vụ thanh toán. Tôi nói ngay thế để về sau các bạn
khỏi bị xúc động. Lúc còn sống, ông sở hữu hai mươi lăm mét vỉa hè ngon
lành nhất khu Pigalle và ông ra ngoài hàng đánh móng chân móng tay cũng
màu hồng nốt. Ông còn có một cái áo gi-lê mà tôi quên khuấy. Suốt ngày
ông lấy đầu ngón tay mân mê ria mép, rất nhẹ nhàng, như đang trìu mến
với nó. Ông luôn mang cho madame Rosa một món quà ăn được nhưng
Madame thích nước hoa hơn, vì sợ bị dôi thêm cân. Mãi sau này tôi mới
thấy Madame bị hôi. Nước hoa vậy là thứ hợp nhất làm quà tặng madame
Rosa, Madame có cả đống những lọ và lọ mà tôi chưa bao giờ hiểu đươc
sao Madame lại toàn bôi sau dái tai như người ta xỏ mùi tây vào tai và mũi
bê. Ông Đen mà tôi nói chuyện, ông N’Da Amédée ấy, thật ra là mù chữ,
do thành người quá sớm mà không được đến trường. Tôi không kể chuyện
lịch sử ra đây làm gì, nhưng người Đen chịu khổ nhiều lắm, nên nếu được
thì gắng mà hiểu họ. Chính vì thế ông Amédée nhờ madame Rosa viết thư
gửi về Niger cho bố mẹ mà ông có biết tên. Nạn phân biệt chủng tộc ở đấy
đã rất tàn bạo với họ, cho đến tận ngày cách mạng về họ có một chế độ và
hết khổ. Tôi thì tôi chả phải phàn nàn gì về nạn phân biệt chủng tộc nên
không thấy mình có gì phải trông đợi. Mà nói của đáng tội người Đen hẳn
còn nhiều khiếm khuyết khác.
