Khiếm khuyết đầu tiên là họ không thể suy nghĩ đến bước thứ hai và cũng
không nhận thức được nhu cầu đối với chúng – trong khi gần như mọi người
nông dân ở Mông Cổ, mọi người phục vụ bàn ở Madrid, và mọi nhân viên
bảo dưỡng xe ở San Francisco đều biết rằng thực tế luôn có những bước thứ
hai, thứ ba, thứ tư, thứ n. Khiếm khuyết thứ hai là họ không thể phân biệt
được những vấn đề đa chiều với những hình thức biểu hiện đơn chiều của
chúng – ví dụ như sức khỏe đa chiều của một bệnh nhân và sự giảm chỉ số
cholesterol. Họ không hiểu được rằng, theo kinh nghiệm, các hệ thống phức
tạp không có những cơ chế nguyên nhân – kết quả một chiều, và rằng trong
sự mù mờ, không thể can thiệp vào một hệ thống như vậy được. Một hệ quả
mở rộng của khiếm khuyết này là: họ so sánh hành động của “nhà độc tài”
với hành động của thủ tướng Na Uy hay Thụy Điển, mà không phải là với
những phương án thay thế ở quốc gia sở tại. Khiếm khuyết thứ ba là họ
không thể dự đoán được sự vận động tiến hóa của những người được giúp
đỡ thông qua việc tấn công, hoặc sự khuếch đại nhận được từ các thông tin
phản hồi.
Ludis de alieno corio
Và khi một biến cố xảy ra, họ quy cho sự bất định, được gọi là Thiên nga
Đen (sự kiện bất ngờ nhưng có tác động lớn) theo tựa của một cuốn sách do
một gã (rất) cứng đầu viết, mà không nhận thấy rằng không nên can thiệp
vào một hệ thống nếu các kết quả chứa nhiều sự bất định, hay, nói khái quát
hơn, nên tránh tham gia vào một hành động có điểm bất lợi lớn nếu không
biết gì về kết quả. Điều mấu chốt ở đây là khía cạnh bất lợi không ảnh
hưởng gì đến những người thích can thiệp. Họ vẫn tiếp tục những hoạt động
của mình từ cuộc sống thoải mái ở căn nhà ngoại ô với garage có sức chứa
hai chiếc ô tô, một chú chó cưng, một sân chơi trồng cỏ tự nhiên để phục vụ
cho 2,2
đứa con được bảo bọc quá mức của họ.
Hãy tưởng tượng cảnh những người bị thiểu năng trí tuệ tương tự – những
người không hiểu về sự bất đối xứng – ngồi ghế lái máy bay. Những phi
công không có năng lực – những người không biết rút kinh nghiệm, hoặc
