và sau đó được hợp pháp hóa thông qua những thủ tục chính thức. Những
kiến thức chúng ta thu được từ sự mày mò, thử và sai, kinh nghiệm, và qua
thời gian – nói cách khác là sự tiếp xúc với mặt đất – có giá trị hơn hẳn so
với những kiến thức có được thông qua sự vận dụng lý trí, điều mà các tổ
chức vụ lợi lâu nay vẫn rắp tâm che giấu chúng ta.
Tiếp theo, chúng ta sẽ vận dụng điều này vào cái vẫn hay bị gọi nhầm là
“hoạch định chính sách.”
LIBYA SAU THỜI ANTAEUS
Mẩu truyện thứ hai. Vài nghìn năm sau, khi tôi ngồi viết những dòng này, thì
Libya – nơi được coi là quê hương của Antaeus – giờ đây đã có những chợ
nô lệ, hệ quả của một nỗ lực bất thành mang tên “thay đổi chế độ” nhằm “lật
đổ kẻ độc tài.” Đúng vậy, ngay vào năm 2017 vẫn tồn tại những chợ nô lệ tự
phát ở các bãi đỗ xe, nơi những người Tây Phi bị bắt đi và bán cho người
nào trả giá cao nhất.
Một nhóm những người thích can thiệp (tại thời điểm viết cuốn sách này thì
có Bill Kristol, Thomas Friedman, và những người khác
), vốn ủng hộ việc
xâm lược Iraq năm 2003 và lật đổ lãnh đạo Libya năm 2011, hiện đang tán
thành áp đặt những sự thay đổi chế độ tương tự ở một loạt các quốc gia
khác, bao gồm Syria, bởi những nước này có “lãnh đạo độc tài.”
Những người thích can thiệp này và bạn bè của họ trong Bộ Ngoại giao Mỹ
đã có công tạo ra, huấn luyện, và hỗ trợ những kẻ nổi dậy Hồi giáo, vốn ban
đầu là những người có tư tưởng “ôn hòa” nhưng sau đó lại biến tướng thành
một phần của al-Qaeda, tổ chức đã làm nổ tung tòa tháp đôi ở New York
trong sự kiện khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001. Một cách bí ẩn, họ đã
quên rằng bản thân al-Qaeda bao gồm những thành phần “nổi dậy ôn hòa”
do Mỹ tạo ra (hoặc hậu thuẫn) để chống lại nước Nga Xô-viết bởi, như
chúng ta sẽ thấy, lối tư duy của những con người có giáo dục này không có
những sự chiêm nghiệm như thế.
