Hãy quay lại với khái niệm pathemata mathemata (học hỏi qua nỗi đau) và
xem xét phiên bản ngược của nó: học hỏi qua sự phấn khích và niềm vui.
Con người có hai bộ não, một bộ hoạt động khi có da thịt trong cuộc chơi,
một bộ hoạt động khi không có nó. Da thịt trong cuộc chơi có thể khiến
những thứ nhàm chán trở nên bớt nhàm chán hơn. Khi bạn có da thịt trong
cuộc chơi, những việc tẻ nhạt như kiểm tra sự an toàn của máy bay, vì có thể
bạn sẽ trở thành một hành khách trên đó, đột nhiên không còn tẻ nhạt nữa.
Nếu bạn là nhà đầu tư vào một công ty, thì những việc vô cùng nhàm chán
như ngồi đọc từng dòng chú thích chân trang trong một bản báo cáo tài
chính (vốn là nơi chứa những thông tin thật) bỗng trở nên không hề nhàm
chán chút nào.
Nhưng có một khía cạnh khác còn quan trọng hơn. Nhiều người nghiện ma
túy, vốn bình thường trí tuệ chỉ ở mức thấp và sự nhanh nhạy về tư duy chỉ
ngang ngửa một bông súp lơ – hay một chuyên gia chính sách ngoại giao –
lại có thể nghĩ ra những mánh khóe thiên tài để kiếm được ma túy. Khi vào
trại cai nghiện, người ta bảo họ rằng, chỉ cần họ sử dụng nửa phần trí não mà
họ đã dùng để kiếm ma túy vào việc kiếm tiền, thì chắc chắn họ sẽ trở thành
triệu phú. Nhưng vô ích. Không có cơn nghiện thì sức mạnh kỳ diệu kia biến
mất. Nó giống như liều thuốc tiên cung cấp sức mạnh đáng kinh ngạc cho
những người tìm kiếm nó, chứ không phải cho những người uống được nó.
Thú thực, khi không có da thịt trong cuộc chơi, tôi cũng thường rất ngu
ngốc. Những kiến thức của tôi trong lĩnh vực chuyên môn, ví dụ như rủi ro
và xác suất, thoạt tiên không đến từ sách vở. Nó cũng không đến từ sự đam
mê cao quý đối với triết học và khoa học. Nó thậm chí cũng chẳng đến từ sự
tò mò. Nó bắt nguồn từ sự phấn khích và những đợt giải phóng hormone,
vốn thường diễn ra với bạn khi bạn chấp nhận những rủi ro trên thị trường.
Tôi không hề nghĩ rằng mình sẽ thích toán học cho đến khi tôi học ở
Wharton
, một người bạn nói với tôi về những phương án tài chính mà tôi
đã đề cập trước đó (và cả sự khái quát hóa về chúng cùng những công cụ
phái sinh phức tạp khác). Nghe xong, tôi lập tức quyết định sẽ phát triển sự
