ĐAGHEXTAN CỦA TÔI - Trang 358

cả những ai nằm xuống trên dải đất đầy sỏi đá gần làng Xantư, những ai đã
yên nghỉ ở làng Ghécghêbin và cả những ai đã ngã xuống ở làng Đácgô
Ông nhớ lại người cùng làng, bậc tiền bối của mình, vị thủ lĩnh đầu tiên
là Cazi-Mahômét, ông nhớ lại vị phó tướng thọt chân Khátgi-Murát, nhớ
đến Alibêkiláp, Ăcbecđiláp, và nhiều dũng sỹ khác. Người mất đầu, người
cụt tay, người bị bắn vào tim, giờ đây họ đều nằm xuống mảnh đất
Đaghextan. Chiến tranh có nghĩa là chết chóc. Một trăm nghìn người con
ưu tú nhất của Đaghextan…
Khi đi băng qua đất nước Nga bao la, Samin vẫn nhiều lần thốt lên:
- Đaghextan nhỏ quá dân chúng tôi ít quá!. Tôi thèm được có dù chỉ thêm
một nghìn tay gươm!
Ở vùng Thượng Guníp còn giữ lại tảng đá trên có khắc dòng chữ: “Trên
tảng đá này công tước Bariachinxki đã ngồi tiếp tù binh Samin”
- Mọi cố gắng của các người, cả cuộc chiến đấu của các người đều vô ích
hết, - Bariachinxki nói như vậy với người tù binh của mình
- Không, không vô ích đâu, -Samin trả lời, - Nhân dân sẽ mãi mãi còn
nhớ đến cuộc chiến đấu này. Cuộc chiến đấu này đã làm cho nhiều người
vốn có tử thù với nhau trở thành anh em, đã liên kết những làng vốn kình
địch lẫn nhau, đã hòa thành một khối dân tộc Đaghextan duy nhất từ bao
nhiêu bộ tộc vốn sống riêng rẽ, lúc nào cũng chỉ biết tới có bộ tộc của mình.
Tôi đã giành được tình cảm quê hương, tình cảm thống nhất Đaghextan và
truyền lại cho con cháu mai sau. Chẳng lẽ đấy không đáng gì sao?
Tôi hỏi bố tôi:
- Tại sao quân A-rập, Timua, vua Nađir lại tấn công nước ta, gây đổ máu,
gieo tai họa thù ghét? Bọn chúng cần gì đến Đaghextan, một xứ sở giống
như con sói con chẳng khi nào biết đến dịu dàng và âu yếm?