ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 190

cho các tỉnh chọn lính, tha dù tội lưu, cho làm quân tiền khu để gắng báo
hiệu, bãi lưu quan, đặt thổ quan, sai chọn thổ binh để tiếp ứng, cho cương
giới được bền vững. Rồi tiến quân đến Lạng Sơn, .bắt.được 3 tên bè lũ của
giặc là Trần Trường, Hoàng Ngọc Quang, Đặc Kim Long đóng cũi đưa về
Kinh, tên đầu sỏ giặc là Tạm Đường Lý Văn Xương đầu hàng, tâu xin khu
xử. Lại trình bày 3 việc về biên giới miền Bắc: 1. Lượng đặt đồn lớn ở ven
biên giới. 2. Xin chia ghép Tam Đường làm bang Hướng Nghĩa. 3. Xin tha
miễn thuế cho các huyện châu bị giặc cướp bóc, khiến cho đoàn kết để
ngăn phòng … Vua bằng lòng. Rồi chuẩn cho thực thụ.
Năm thứ 6, mùa xuân, xin về thăm cha mẹ. Vua cho 40 lạng bạc, dụ lấy ý
dạy hiếu để khuyên trung. Kịp khi vào ra mắt. Vua hỏi tình dân và việc biên
giới. Đăng Giai thưa là vừa mới làm được 5 phần. Vua nói: đấy là việc của
ngươi chưa làm xong. Thưa rằng: thần một hơi thở hãy còn chỉ mưu để báo
ơn trên. Rồi sai sung Kinh lý Hà Ninh, đi phó sứ, vẫn lĩnh Tổng đốc Hà
Ninh kiêm coi công việc ở Ninh Thái, Lạng Bằng. Kỳ đại kế năm ấy,
thưởng một cái kim khánh hạng lớn có chữ "Liêm bình cần cán". Năm thứ
7, giặc Tống ở nước Thanh quấy nhiễu ở Cao Bằng, Đăng Giai đem binh,
tượng, tiến đánh, cùng Tuần phủ Lạng Bằng là Phan Khác Thận nghĩ tâu 5
điều về việc phòng giữ biên giới. Một là xin cho 2 tỉnh Lạng Sơn và Cao
Bằng rút giản binh về gộp với dân trong sổ dồn thành cơ ngũ. Một nữa là
chiêu dụ giặc trốn, cất bổ người đầu hàng. Một nữa là đem các phủ, huyện
tỉnh Cao Bằng quy cả vào thống hạt Lạng Sơn, thành tỉnh đổi làm phủ
Trùng Khánh. Một nữa là chia giản binh ở Bắc Kỳ ra từng bạn diễn tập
phép bắn súng, phép bày trận. Đình thần cho là không tiện thi hành. Rồi vì
Giang A dọa nạt người lấy của, việc phát giác ra, vua bảo là Đăng Giai
chiêu nạp người đầu hàng thất sách, giáng 4 cấp lưu nhiệm.
Mùa thu năm ấy, vì ốm nên xin về, rồi chết ở Hà Nội. Vua dụ rằng: Nguyễn
Đăng Giai đã từng thờ 3 triều, trung cần một tiết. Ra ngoài nhận coi một địa
phương, vào Kinh tham dự việc cơ mật, đã hơn 20 năm nay từ khi mang cờ
tiết ra sai phái, cúi mình làm hết sức khó nhọc, sửa sang việc biên cương,
xông pha lam chướng, nhọc mãi thành mệt, lâu ngày thành bệnh nặng, đã
từng sai ban cho vị thuốc ở thượng phương (thuốc của vua dùng) để mong