ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 276

Trước đây, vua sai viện Cơ Mật viết thư gửi cho Lê Văn Đức rằng: toàn hạt
Trấn Tây, sự thể quan trọng. Về công việc nên xếp đặt thế nào phải nên
hiểu rõ tình hình thám xứ với sự thế. Như cơ hội có thể làm được, thì nên di
chuyển quân tháng trận đuổi mãi đến xa rồi sửa sang lại việc bên cương,
nên phải phái đi ngay lập tức, cho kịp công việc, cơ hội đó là kế tốt nhất.
Nếu quân lính lâu ngày nhọc mệt, mà địa thế xa rộng, chưa tiện một sớm đã
dẹp yên, mà muốn tìm cách khác là kế dùng người Mên đánh người Mên,
thì tên Yểm có thể dùng được. Như hắn một lòng qui phụ ta thì liệu lượng
cấp thổ binh giao cho hắn mang đi; lại phái thêm quan kỳ binh, chọn lấy 1
viên lĩnh binh hoặc quản vệ nào đắc lực để trông coi cả rồi sai Yểm đi Nam
Ninh, Nam Thái chiêu tập thổ dân, kế ấy là hơn hết. Ta nhân thế cắt cho
một khoảnh đất, để hắn làm hàng rào bên ngoài, và chia quân đóng chỗ
quan yếu lợi hại. Sau vài năm, việc nội trị đã vững, sẽ cử đại quân một
phen thu lại tot Trấn Tây thẳng đến cõi Xiêm, đánh giết một trận rất dữ,
khiến cho chúng không dám manh tâm quấy rối nữa. Phàm mấy điều ấy
ngươi nên nghĩ kỹ, nếu có thể làm được, thì làm tập tâu lên.
Đức bèn dâng sớ nói rằng: Lập man mà dám ngông cuồng như thế là cậy có
nước Xiêm mà thôi. Mấy lần quan quân đánh giết, chắc Xiêm man đã mất
vía, sờn lòng rồi. Nay nếu ta thừa thắng đánh thẳng vào, thì sự đánh thắng
không khó, mà sự giữ được mãi là khó thôi. Thần xin đem tình thế của giặc
mà nói: Trấn Tây nguyên là Lập man, tục nước ấy gian xảo, phản trắc
không thường. Năm trước đây nước ấy lệ thuộc vào bản đồ của ta, là chỉ có
cái tiếng thế thôi. Kẻ kia đã quên ơn cắn lại, đã thành như cái thế cưỡi hổ
rồi. Nay muốn vỗ về cho yên, nhưng kẻ kia bản tính nêu lòng khó thuần
vẫn không thể tin được. Muốn cầu như khi trước, lấy đất nó làm quận
huyện của mình, lấy người nó làm binh dân của mình, thì quyết không thể
được nữa. Hơn nữa là địa thế nước ấy rộng gấp đôi 6 tỉnh Nam Kỳ, nếu ta
cấp dùng binh, thì đánh ở phía Đông nó chạy đến phía Tây, lấp được chỗ
này, thì hổng chỗ kia, há có thể đánh một trận mà dập tắt ngay ư? Nếu nơi
này nơi kia mà đánh thắng được cả thì có thể nơi nào cũng giữ lấy được cả
ư? Vả lại, nơi ấy rừng rú um tùm, toàn không chỗ nào là lợi hại quan yếu
có thể chiếm đóng, chẳng qua chỉ nên liệu đặt 1, 2 đồn bảo, lưu quân ở lại