ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 298

dỗ, ấy là 5 điều. Chầu xin sau khi đến trấn ấy, xét rõ nhân tình phong tục
quan lại, binh dân, nơi nào chứa tệ đã lâu thì trừ bỏ đi dần, hoặc có thể thi
thố được. Duy có bọn lính mộ trốn đi đóng đồn, cùng hạng đinh ra thú, tù
được tha mà hiện còn trốn lẩn, thì cho phép một hạn để gọi, tên nào ra thú
sẽ miễn tội cho. Như tên nào muốn dung quân ngũ, thì dồn làm binh ở trấn;
kẻ nào muốn về yên nghiệp, thì giao dân đăng sổ chịu sai dịch. Nếu hết hạn
mà không chịu ra thú, bắt được sẽ nghiêm trị. Ngõ hầu địa phương nhờ
được yên toàn, mà vì việc bát giặc cũng đắc lực. Vua y lời.
Đức Nhuận lúc mới đến trấn, giặc cướp cùng kịch liệt. Nhuận tức khắc thân
đem binh ở trấn và thủ hạ tuỳ cơ đánh bắt. Có tên đầu sỏ giặc xưng là tiến
bộ Ninh Đăng Tạo, họp bè lũ ở miền thượng đạo Diễn Châu, chiếm giữ núi
Cứ Sơn làm chỗ hiểm đi cướp nhiễu các huyện Quỳnh Lưu, Đông Thành
(thuộc Nghệ An) Ngọc Sơn, Nông Cống (thuộc Thanh Hoá), dân không ở
yên. Đức Nhuận cùng Tham hiệp Thanh Hoá là Nguyễn Công Trứ đánh ở
Cứ Sơn, giặc nghe thấy bóng gió là tan vỡ. Đăng Tạo trốn đi xa. Đức
Nhuận mới hội quân đánh thẳng vào sào huyệt của địch, bắt được đầu mục
của chúng và ra hàng, thú hơn 1000 người. Quan ở 2 trấn ấy đem sự trạng
tâu lên, vua xuống chiếu thư khen thưởng. Đầu tiên hàng bát sa trừu và thứ
quân quạt bằng hạng trúc vân, sai mang đến cấp cho.
Năm thứ 7, mùa đông, vua thấy Đức Nhuận ra sức khó nhọc ở ngoài lại sai
Thị vệ đi ngựa ban cho Nhuận áo mặc mùa đông. Bấy giờ gặp thổ phỉ là
Phan Bá Vành cùng bè lũ của hắn, nguỵ xưng Hữu quân là Nguyễn Hạnh
họp 5000 quân xâm nhiễu Hải Dương. Chúng lại liên kết với giặc Thanh đi
cướp đoạt ở ngoài khơi, cùng quan quân kháng cự. Quân ở Bắc Thành đánh
mãi không được, thế giặc mạnh tợn. Vua cho là Đức Nhuận giỏi thạo, gia
cho hàm Thị lang, quyền làm Binh tào ở Bắc Thành, Tham tán quân vụ;
cho Nhuận mang theo bọn nguyên là tù phạm trước dàn bố làm binh lệ
thuộc vào để sai phái.
Năm thứ 8 tháng 3, vua thấy quan quân đi bắt giặc mãi chưa thành công, lại
dụ Đức Nhuận rằng: từ khi trẫm uỷ ngươi giữ chức chăn dân ở Nghệ An,
giặc tĩnh dân yên, trẫm rất khen ngợi đẹp lòng. Mới rồi, ở Bắc Thành giặc
cướp quấy nhiễu, sai ngươi đi tham tán việc quân thế nào mà lâu mãi chưa