ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 299

thấy tin tốt? Trẫm rất mong mỏi. Sau Đức Nhuận đánh giặc ở phủ Ứng
Hoà, chém được thủ cấp giặc, cắt lấy tai cùng khí giới ấn tín sổ sách dâng
tâu lên. Vua khen thưởng cho Nhuận 1 cấp quân công. Rồi sau giặc Vành
thua chết, bọn thổ phỉ dần yên. Đức Nhuận được cất nhắc làm Thị lang bộ
Binh, vẫn lĩnh Binh tào Bắc Thành.
Mùa hạ năm ấy vua cho là việc bắt giặc ở Bắc Thành hơi thư, lại gần khánh
tiết Vạn Thọ, cho triệu Đức Nhuận về Kinh, vào ra mắt, vua thong dong uý
lạo, nhân hỏi rằng: các bọn giặc ở Bắc Thành có thông đồng với nhau
không ? Nhuận thưa rằng: chúng như đàn ong, tổ kiến, đều riêng biệt từng
bọn thôi. Vua lại hỏi sổ của giặc xưng là Lê Hoàng là thế nào? Nhuận thưa
rằng: thần đã hỏi tên giặc nào bắt được, đều nói "lê" là mọi người, mà chữ
"hoàng" nghĩa là lớn, nhân lấy làm danh hiệu, chứ không phải là con cháu
nhà Lê vậy? Thần trộm nghĩ: sổ của giặc là các bọn giặc lấy đi ức hiếp dỗ
bảo bình dân, bắt phải theo chúng. Nhưng trong đó số người bị giặc dùng
kế hãm hại, không phải là ít, cúi mong thánh minh soi thấu, khiến cho
chúng được yên bề sinh sống, thì thiên hạ may lắm. Vua bảo rằng: ở trận
tiền, bắt sống được chúng mà giết đi còn có lòng bất nhẫn huống chi là sổ
của giặc ư? Cố nhân đốt giấy tờ đi, để khiến cho kẻ phản trắc tự được yên
lòng là vì lẽ thế. Đức Nhuận lại trải bày tình tệ của lũ chánh hương hoà ở
dân gian. Vua sai Nhuận sửa chữa chỉnh đốn lại. Định ra lệ chọn đặt Lý
trưởng. Rồi sau Nhuận lại về Bắc Thành, chợt gặp có tên giặc bỏ trốn là
Nguyễn Tiền Trương trốn ẩn ở địa phận rừng xã Hổ Lao (thuộc huyện Lục
Ngạn). Nhuận đem quân đi chặn đường bắt được. Nhuận được thăng Thự
Tham tri bộ Binh, vẫn lĩnh chức cũ.
Trước đây bọn phạm trốn ở Bắc Thành đến thú hơn 200 người, hầu Nhiệm
là kẻ có tội theo như pháp luật không cho thú tội; Đức Nhuận chẳng có tâu
xin vua xử đoán, hoặc tự tiện cấp cho chúng làm binh, hoặc khinh suất cho
người làm dây kết lĩnh. Bộ Hình hặc việc ấy, Nhuận bị giáng làm Tư vụ
theo nơi thành sai phái đi gắng sức báo hiệu. Rồi sau được thăng Viên
ngoại lang bộ Binh, Thự Tham hiệp Tuyên Quang, rồi đổi đi Thự Hiệp trấn
Bắc Ninh.