ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 88

thơ không kém gì Thương Sơn, mà càng đáng trọng. Văn như ống luật
Hoàng Chung làm căn bản cho muôn vật. Bàn về ý nghĩa phép mùa xuân
tháng giêng, vua nhà Chu phân luận các tác phẩm, cho là có tài nghiên cứu
tinh vi thực học mà không những chỉ nổi tiếng về thơ vậy. Tuy lúc già gặp
ách vận, mà trung ái một lòng đến già càng nhiều. Đến khi ở trong chính
phủ độ khoảng 10 năm, một lòng giúp đỡ, làm bậc giỏi nhất trong hàng
thân phiên, triều đình vẫn mong tưởng phong thái của ông. Bình sinh trước
thuật, có Vĩ Dã hợp tập, lưu hành ở đời. Ông có 77 con trai và gái. Hồng Tu
lúc đầu tập ấm Huyện công, sau bị quyền thần hãm vào tội. Năm Đồng
Khánh buổi đầu, phục nguyên tước Hồng Sâm đã có chuyện riêng, Hồng
Nhung lúc đầu thụ hàm Điển bạ, sau tập phong tước công, sung làm Tả tôn
khanh phủ Tôn Nhân, sau đổi hàm Tham tri bộ Lễ về hưu. Hồng Thiết lúc
đầu bổ thụ hàm Kiểm thảo sau thăng mãi, nay làm Bố chính sứ Bình Thuận
chờ bổ. Hồng Ngãi hiện làm Tri phủ phủ Hà Trung. Hồng Trứ hiện làm
Kinh lịch tỉnh Thanh Hóa. Hồng Thương hiện làm Tri huyện huyện Hương
Thủy. Còn đều có phẩm trật hiển đạt. Cháu là Ưng Phong đỗ Cử nhân làm
quan đến Tri phủ Hà Trung. Ưng Tôn đỗ Tú tài hiện theo học tập trường
Quốc Học. Còn 8 người và cháu 4 đời là Bảo Vạn, Bảo Phi đều làm việc
quan.
Hồng Sâm tự là Dao Khanh, hiệu là Di Hiên, lúc trẻ thông minh, khi 6 tuổi
theo bà thứ là Lê Quý nhân vào ở viện sau điện Hiếu Tư. Có một hôm Quý
nhân ngồi biên sổ nhật ký, đến chữ "điện" thì quên mất nét chữ. Sâm ở bên
lấy bút đến thẳng trước điện, ngửa trông chữ "điện" viết ở tâm của điện rồi
viết vào tay đem trình, tả hữu trông thấy đều kinh dị. Lên 9 tuổi biết làm
thơ, 13 tuổi biết làm văn, đến 20 tuổi, xem rộng các sách càng giỏi về thơ.
Bấy giờ, Thương Sơn Quận vương ra lập ra Thi xã, họp khách văn chương
hơn 300 người, Sâm theo Tuy Lý Vương cùng đi, vì tuổi trẻ nên ngồi cuối
rốt. Thương Sơn Công ra đầu bài rằng: Đề bức họa Tô Tử đi chơi Xích
Bích, dùng nguyên chữ trung trong bài phú của Tô Tử. Các khách thơ đều
làm một bài, Sâm đặt bút làm luôn 2 bài.>
Bài thứ nhất:
Phiên âm: