TRUYỆN CÁC QUAN - MỤC XXII
Trần Tiễn Thành
Khi trước tên là Dưỡng Độn, tự là Thời Mẫn, hiệu Tốn Trai, sau tránh quốc
húy đổi là Mẫn, được vua cho tên như ngày nay. Tiên tổ là người tỉnh Phúc
Kiến nước Tàu, đời làm quan với nhà Minh nhà Thanh; lúc đầu dời đất
chuyển sang Nam, làm nhà ở huyện Hương Trà phủ Thừa Thiên. Cha là Bá
Lượng, Minh Mạng năm đầu (1820) vì có văn học ra ứng cử, trải Tri phủ
Tân Bình, sau được con quí hiển, tặng Lễ bộ Thượng thư. Thành lúc nhỏ
kháu khỉnh lạ, có khí thức, năm 13 tuổi để tang cha thực hết lễ, không khác
gì người lớn, thức giả phần nhiều cho là có đại khí; khi hết trở, chăm việc
học, văn ngày một tiến, bấy giờ, ở Quốc tử giám có lời khen là bẩm sinh
nhanh nhẹn như Văn Trường (Tức Nguyễn Cửu Trường).
Minh Mạng năm thứ 19 (1838) đỗ tiến sĩ, do Hàn lâm Biên tu sung làm
Hành tẩu viện Cơ mật. Thiệu Trị năm đầu trải Viên ngoại Bộ Lại và Lang
trung bộ Binh, ra làm án sát sứ tỉnh Thanh Hóa. Tự Đức năm đầu (1848)
chuyển thái bộc tự khanh, Biện lý Bộ Hộ; tới năm sau sung giáp Phó sứ
sang Yên Kinh, rồi có chỉ đình lại, đổi làm Biện lý Bộ Lại kiêm quản ấn
triệu Đại lý tự; chẳng bao lâu, cất làm Bố chính sứ ở Gia Định, chuyển về
Thị lang Bộ Công sung biện Các vụ có tâu xin cho in khắc 2 pho Ngũ kinh,
Tứ truyện đại toàn, ban cấp các sĩ tử học tập, vua theo.
Năm thứ 8 (1855) quân ác Man ở Quảng Ngãi làm loạn, sung làm Tán lý
quân vụ, khi bình được giặc Man, đưa làm Tham tri Bộ Binh, sung Kinh
diên giảng quan. Năm thứ 14 (1861), chuyển Công bộ Thượng thư, kiêm
sung đốc phòng cửa biển Thuận An, có dâng sớ trình bày về việc nên
phòng thủ, vua cho lời tâu là phải, khi việc đốc phòng đã đơn giản, đổi sang
Hộ bộ kiêm quản Khâm thiên giám sung Cơ mật viện đại thần, nhưng
thường tới nơi phòng sở để kiểm đốc, rồi chuyển sang Bộ Binh, kiêm quản
Viện Tập hiền.
