Trước tên là Ích Khiêm, tên tự là Mục Chi, người Diên Phước, Quảng Nam,
lúc nhỏ là người trí tuệ. Thiệu Trị năm thứ 7 (1847) đỗ hương tiến mới 15
tuổi. Vua cho mời vào Tả thi lâu viện cho thử lại bằng bài thơ lấy đầu đề là:
"Thiếu niên đăng cao khoa" (trẻ tuổi đỗ cao). Bài làm của Ích Khiêm có
câu:
Đắc lộ giai anh tuấn
Hà tài đáp thánh minh.
Dịch nghĩa:
Thanh niên gặp bước tiến lên
Có tài gì để báo đền thánh minh.
Vua ban khen. Bắt đầu bổ Các thuộc rồi chuyển bổ Kim Thành Tri huyện.
Tự Đức năm thứ 15 (1862) can việc thu bổ tiền tu tạo huyện lỵ bị cách
chức. Gặp bấy giờ giặc biển ở Hải An cùng với phỉ ước, phỉ Độ họp đồ
đảng cướp bóc, Ích Khiêm xin mộ dõng theo quân thứ hiệu lực chuộc tội,
được phục lại hàm tri huyện, sung Vệ hiệp quản Chiến sĩ Lâm trận đốc
chiến có công, được bạt bổ tri phủ sung đốc binh. Năm thứ 18 (1865), giặc
biển phạm các đồn Quỳnh Lâu, Yên Trì, Khiêm cả phá được, bắt và chém
hơn một trăm tên. Lại cùng với phó vệ úy Phan Đình Thỏa mang quân thu
phục được thành phủ Hải Ninh, được thăng Thị độc sung tán tương, gia
thưởng 1 tấm kỷ công tử kim khánh. Đến khi quan quân khải hoàn, được
cất lên chức Hồng lô tự khanh biện lý Lễ bộ. Năm thứ 20 (1877) vua thấy
Ích Khiêm trước ở Hải Dương mộ thủ hạ hơn 600 tên lập thành Thành dũng
cơ tiễu phỉ có công, cho bạt bổ Thị lang Binh bộ và ban cho 1 tấm Hiếu
nghĩa tử kim khánh. Gặp lúc tên phạm trốn bên đất nhà Thanh là Vi Tái
Thọ tụ đảng ở Bắc Ninh gây việc, vua sai Khiêm sung khâm phái Bắc Ninh
tiễu phủ sứ, ban cho quần áo, 20 lạng bạc rồi đi đánh. Ích Khiêm đến quân
thứ, chia phái quan quân đi thám bắt được 65 tên phạm. Ít lâu bọn phỉ ở
