Người Hương Trà, Thừa Thiên. Năm Minh Mạng đầu quân vào vệ Kỳ vũ,
qua làm đội trưởng suất đội, đến hồi đầu niên hiệu Tự Đức thời ra làm Hiệp
quản Sơn Tây. Lâu rồi chuyển đi Lãnh binh Lạng Sơn. Năm thứ 18 (1865)
mùa thu, đi tiễu phỉ người nước Thanh, trận đánh ở Đồng Lâm bị chết trận,
được truy tặng Chưởng vệ. Năm thứ 33 (1880), liệt thờ vào Trung nghĩa từ.
Nguyễn Hữu Trì
Người Thọ Xương, Hà Nội. Lúc trẻ có đọc sách ít nhiều, khi lớn thì học tập
võ nghệ. Thường khảng khái nói rằng ngày sau nếu nhờ ơn nước được làm
quan chức, tất phải đền được cơm áo. Năm Minh Mạng đi mộ nghĩa dũng,
được bổ làm Bắc thiện cơ cửu đội, có nhiều công lao được thăng Kiến công
đô uý cai đội trì Tài hầu. Rồi đi đóng thú Gia Định, suốt 3 năm mới về theo
đi bắt giặc ở phủ Thuận An, Bắc Ninh. Gặp khi thổ khấu rủ nhau tụ họp, do
tên Trương Xý cầm đầu, đóng giữ Cấu Sơn đi cướp bóc bốn xung quanh,
thế rất lớn. Hữu Trì đưa quân đi đánh bắt giặc và bảĩ hễ ai sợ hãi rút lui là
chém. Giặc mang đồng đảng chống cự. Hữu Trì cầm cự với giặc, ngóng
phía sau mãi không thấy viện binh đến, mà giặc thời kéo đông lại vây, bèn
ra sức đánh, chết tại trận. Người bình luận bảo rằng Hữu Trì lúc bình sinh
có hiếu, nay đem một cái chết đền ơn nước thời không có hại cho lòng
dũng cảm vậy.
Nguyễn Dĩnh
Người Bình Giang, Hải Dương, lúc bé thông minh, lanh lợi tính hào hùng,
khảng khái. Đi du học, chưa từng mở sách học dưới đèn, chỉ nghe người ta
đọc mấy lần, liền nhớ không quên nữa. Hồi đầu niên hiệu Minh Mạng, ứng
cử vố việc văn hàn. Bấy giờ Hoàng đệ Kiến An công tính mến kẻ văn học,
Dĩnh vì thơ văn được công biết đến. Có một hôm theo công bơi thuyền trên
sông Hương, đàn địch đều nổi lên. Công ngẫu hứng đọc rằng: Phi lưu trực
hạ tam thiên xích (Dòng trôi thẳng xuống ba ngàn thước). Dĩnh ứng khẩu
đọc nối rằng: Cầm sắt vô đoan ngũ thập huyền (Cầm sắt can gì năm mươi
dây).
