Lại có Vũ Thị người huyện Nông Cống lúc trẻ lấy người Quảng Xương là
Bùi Văn Tấn, trải 10 năm có lẻ chưa có con, của nhà tương đối khá. Đầu
năm Đồng Khánh (1880) bọn nghịch đảng bắt người chồng tra khảo không
nói bèn giết đi. Thị chôn cất theo lễ, rồi cho gọi con người anh chồng dặn
dò việc nhà, qua 3 ngày tự vẫn chết. Ai nghe cũng thương.
Nguyễn tiết phụ
Người huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, là vợ Lê hiệu sinh Nguyễn Chương.
Năm 20 tuổi góa chổng, tự cắt tóc thề giữ tiết nuôi con côi, thường khuyên
con chăm chỉ nghề nghiệp sẵn có của tiên nhân, dạy bảo rất nghiêm, đến
già cũng không chút trễ nải. Thị tuổi gần 50. Con là Du đỗ tú tài. Đến năm
70 cháu là Thái đỗ cát sĩ về kỳ chế khoa. Tự Đức năm thứ 10 (1857) viên
hữu tư trình bày trong trạng tâu lên, vì là người đàn bà trinh tiết hiền năng,
lại đem thi thư dạy bảo con. cháu đều được thành đạt. Vua cho biển và quan
dựng phường treo lên.
Đỗ tiết phụ
Người huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa, là vợ nhà canh nông Lê Đình
Dũng. Năm 19 tuổi về nhà chồng, được hơn năm đẻ một con gái, chồng
chết, con gái đến tuổi thành niên cũng chết non. Đình Dũng lại ít anh em,
nhà vẫn nghèo, mẹ chồng lại già ốm và lòa, thị lo tang, nuôi mẹ chồng làng
xóm khen là hiếu. Thị lại có nhan sắc, có người ta muốn nhờ người tới nạp
thái, thị trả lời mạnh bạo và chống cự. Năm Bính tuất có việc đấy binh,
thôn dân đêm đến phần nhiều sợ chạy vào các bụi rậm. Giáp mỗ có người
cùng chạy muốn loạn dâm, thị lấy con dao mũi nhọn ở trong người ra và
mắng rằng: "bọn chuột đâu dám sánh với hổ". Cứng rắn tiết liệt đại loại
như thế. Mẹ chồng thường thương về chí hướng bảo rằng: "Con còn trẻ
chịu yên phận nghèo với ta thời tùy ý, trái lại không chịu được cũng cho
tùy ý. Ta già phải chết chớ quyên luyến ta nữa". Thị cau mày và nói: "nếu
con đi thời lão mẫu trông cậy ai, nhà ta trinh bạch đã 2 đời nay, nếu để thẹn
cho đạo làm vợ thời nhất đán làm ô nhục đó! Con đâu nỡ thế ư! Xin thay
