chồng nuôi mẹ cho chí lúc tận số". Từ đó phát thệ đành như con én một
mình, 20 năm có lẻ chịu khổ tiết nghèo nàn mẹ chồng nàng dâu nương tựa
lẫn nhau yên phận.
Trước đó, xưa bà họ Lê 20 tuổi góa chồng giữ tiết đến chết, đến người mẹ
cũng 25 tuổi giữ tiết như mẹ chồng, rồi đếị là 3 đời. Thị từ sau khi mẹ
chồng chết, đóng cửa dệt cửi tự cung cấp lấy. Đến năm 60 tuổi người ta vẫn
ít khi trông thấy mặt, các thân sĩ ở trong quận thời nhiều, nhưng người có
tiết nghĩa mới làm truyện để ghi nhớ.
Nguyễn Thị (khuyết tên)
Người huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 19 tuổi về nhà chồng giữ trọn
đạo làm vợ, họ hàng làng xóm đều khen, được vài năm chưa có con thời
chồng chết, thị thương khóc không tiếc tấm thân, lấy dao đâm cổ. Cứu
được không chết, nên từ hôm đó ngày đêm thương khóc, ăn uống đều bỏ,
thân thuộc bè bạn có người tới khuyên giải. Thị nói: "Chồng thiếp đã chết,
thiếp nay trông vào đâu, chỉ muốn chết để theo chồng ở dưới suối vàng là
thiếp được mãn nguyện". Mọi người thương về chí hướng cùng dặn dò giữ
gìn thân thể. Một hôm thị nhân vắng người, nằm ngoảnh mặt vào tường lấy
tay móc cổ họng rồi chết. Tự Đức năm thứ 13 (1860), việc đó đến tai vua,
Lễ thần cho hành động của thị hơn bậc trung thường mà tính hiếu thuận lại
càng cao thượng, vua thưởng cho biển ngạch chữ vàng và dựng nhà phường
treo lên.
Đoàn Thị Triện
Người tỉnh Quảng Bình. Cha mẹ đã đến tuổi già chỉ sinh được một gái, quí
như hòn ngọc bích lớn. Khi lớn định kết hôn, thị đều không chịu, cha mẹ
lấy làm lo sợ như quả phiến mai quá tuần ba bảy chăng. Thị dò biết ý kiến,
bèn tới mẹ vừa thuật vừa khóc rằng: "Thân hèn yếu như con, một khi lấy
chồng, thời cha mẹ lấy ai phụng dưỡng. Xin không lấy chồng, để được cơm
nước nuôi nấng cha mẹ đến hết tuổi trời, còn việc khác con không đoái
