nhân Cồ Khắc Xương ở làng Nhân Vũ, huyện Thiên Thi, và quân nhân
Trần Công Vụ ở làng Phạm Tùng, huyện Gia Phúc là hạng lính mọn, vốn
đứa dân thường, đáng lẽ phải theo đạo vua, đường vua, kính tuân lời dạy,
lại giả xưng Thiên Bồng, Thiên Vũ lừa dối dân ngu. Biến chùa Phật Phù
Kinh thành trường bán gian, mượn miếu thần Bố Bái làm ổ chứa nguy. Tán
tro làm thuốc, thuật lừa mà già trẻ đua nhau; đọc chú vẽ bùa, kế đắt mà
xóm thôn sợ phục. [37b] Bọn yêu quái đã làm như vậy, kẻ sĩ phu nên gắng
sức bài trữ. Thế mà bọn quan Thừa Hiến, đã từng đọc sách thánh hiền, đều
giữ trách nhiệm gương mẫu, đáng phải như Nhân Kiệt
2297
phá đền nhảm ở
Hà Nam, để trừ mê hoặc, như Hồ Dĩnh
2298
đánh thầy chùa ở Quảng Đông
để bỏ dị đoan. Sao bọn phàm tục ấy không hiểu lẽ thường tình như vậy? Lê
Toản, Lê Vận thì u mê không tỉnh ngộ, mê tín điều xằng bậy dâng sớ tâu
càn; Tử Ký, Đỗ Thao, thì ngu tối chẳng hiểu gì, phụ hoạ theo lời họ mà tâu
nhảm. Nhất nhất đều theo về tả đạo, dần dần mê hoặc thói cốt đồng. Lừa
nhau bằng quái
đản, doạ nhau bằng quỷ thần, chúng đã làm những trò gian dối; răn gì
không hình phạt, sửa gì không pháp luật, xin phải nêu điều cấm cho
nghiêm. Vua y theo.
Lấy Nguyễn Dự làm Ngự sử đài phó đô ngự sử.
[38a] Mùa đông, tháng 11, ngày 20, lấy Đỗ Nhạc làm Lại bộ thượng thư
kiêm Đông các đại học sĩ nhập thị kinh diên.
Tháng 12 nhuận, giết tặc thần Lê Quảng Độ. Trước đây, Lê Quảng Độ đầu
hàng Trần Cảo. Đến đây, bọn trấn tướng Hà Phi Chuẩn, Nguyễn Lỗ bắt
được giải về Kinh sư. Mạc Đăng Dung dâng sớ xin giết đi, đại ý nói: "Tam
cương ngũ thường là rường cột chống đỡ trời đất, là trụ đá giữ yên sinh
dân. Nước không có cương thường, dẫu là Hoa Hạ cũng thành Di Dịch,
người không có cương thường, tuy mặc áo xiêm cũng hoá chim muông. Từ
xưa đến nay, chưa có ai bỏ cương thường mà có thể đứng trong khoảng trời
đất được. Nay Lê Quảng Độ nhờ ấm phong của ông cha, thế mà chỉ một
mực dựa dẫm, dòm ngó đủ vành. Muốn vua yêu thì [38b] nịnh hót trăm
chiều, nắm quyền thế thì xoay trò lắm cách, gây nên tai họa ở các đời Đoan
