thù cho cha, mà nổi tiếng ở đời Đường; Quách Bốc đem quân vào trong
cung, đuổi vua để cứu bộ tướng của mình mà danh dậy đời Lý
2316
. Những
người ấy đề đem lòng thờ vua, thờ chủ mà chuyển thành đạo thờ cha, thờ
thầy, có gì khác đâu! Trần Chân ở triều Lê, có công lao không phải là nhỏ.
Đương lúc giặc Cảo tiếm hiệu cướp ngôi ở Đông Kinh, Chân đem quân
một lữ đêm ngày xoay sở đánh lại, đến hơn mười ngày mà tên đầu sỏ Cảo
phải rút chạy. Đến khi giặc Cảo lại đánh đến Bồ Đề, Chân [45a] đem mấy
ngàn quân vượt sông tiến đánh, chưa tới mươi ngày mà đồ đảng của Cảo
tan vỡ, mặt trời mặt trăng của nhà Lê lại sáng, tông miếu của nhà Lê lại
được thờ, so với Thần My khôi phục nhà Hạ
2317
, Cát Phủ khuông phù nhà
Chu
2318
có khác gì đâu. Thế mà khi giặc lớn chưa dẹp, bọn gian dương
dòm ngó, trên thì vua ngu tối tin lời dèm, trong thì mẫu hậu gian phi gây
hoạ, đến nỗi gọi vào cung cấm giết kẻ tướng thần, so với Lý Cao Tông giết
Bỉnh Di
2319
, Trần Giản Định giết Đặng Tất
2320
kẻ có công bị ngờ vực,
người vô tội bị giết hại, ngậm oan nuốt hận, trời đất không hay, há chẳng
đau xót lắm ư? Hợp cả Nguyễn Kính, Nguyễn Áng mà bàn, thì hai người
này là tướng dưới trướng của Chân, mài chí phục thù, dốc lòng trừ gian,
liều mình cứu mạng cho chủ, trên là để báo lại ơn đức xưa nay, dưới [45b]
là giải được mối oan khiên uất ức, phù trì chính khí cho ức vạn năm, diệt
bọn gian hùng cho ngay lúc ấy, đạo thờ thầy đã sáng rõ lắm rồi. Song xét
ra, Chân làm tướng không biết răn cấm tả hữu, khi thì giết bậc danh thần
giữa chốn đại đô, lúc lại uống rượu, ngự trong cung Lục Thanh, rất không
phải là lễ của người làm tôi, thế thì Chân bị giết cũng là tự chuốc lấy, có gì
đáng lạ!
Ngày 16, lấy Lại bộ thượng thư Đỗ Nhạc làm Ngự sử đài đô ngự sử kiêm
Đông các đại học sĩ, nhập thị kinh diên.
Lấy Thái bộc tự khanh Nguyễn Mậu làm Ngự sử đài thiêm đô ngự sử.
Lấy Lê Sạn làm Lại bộ thượng thư.
Tháng 8, sao Thái Bạch đi ngang trời.
Thừa chính sứ Kinh Bắc Phạm Khiêm Bính nghe tin vua chạy [46a] sang
Gia Lâm, đến hành tại bái yết, rồi vâng mệnh vua điều động lương thực cấp
