ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 1062

Sao lại không bắt chước thế mà đi làm ngược lại? Thế thì không tránh khỏi
cái tiếng bức vua nhường ngôi, cướp nước giết vua để mưu tự lập. Ngay lấy
được nước, cũng chỉ khoảng 6, 7 năm, nếu gọi là thành công, cũng chỉ như
Vương Mãn thôi, rốt cuộc không tránh khỏi hoạ tru di. Thực như Tào Tháo
đối với nhà Hán, họ Hồ đối với nhà Trần, đều cùng một duộc cả. Bởi thế,
tôi mới nói là vì theo lẽ nghịch mà lấy được nước, nên không được chép
thành kỷ chính thống. May nhờ có tôi cũ, tướng xưa của nhà Lê giữ tròn
tiết lớn, đồng lòng sửa sang, chung sức phò tá, để vượt mọi gian nan, đó là
trời có ý đợi vua tôi ngày nay [80a] gắng chí mưu toan, khôi phục ngôi cũ,
cho nên mới dựng lại được nghiệp trung hưng, thống nhất bờ cõi, đổi mới
xã tắc, giết bọn gian hùng tàn ngược, đặt mặt trời mặt trăng vào đứng giữa
trời, cho thiên hạ quy về một mối. Cho nên, ở đây phải chép khác thường
như vậy. Có thơ rằng:
Lê tộ trùng hưng cựu vật hồi, Lam Sơn phục kiến cựu lâu đài. Quân thần
đạo hợp tư vi mỹ, Chính trị hân quan vạn quốc khôi. (Ngôi cũ nhà Lê đã
phục hồi, Lam Sơn lại thấy cảnh lâu đài. Vua tôi hợp đạo, ôi là đẹp! Trị
nước mừng xem mọi chốn vui) Trở lên, triều Lê bắt đầu từ năm Mậu Tuất
[1418] đời Thái Tổ, đến năm Đinh Hợi [1527] đời Cung Hoàng, gồm 110
năm. Nếu tính gộp với họ Mạc tiếm ngôi từ năm Mậu Tý [1528] đến năm
Nhâm Thìn [1532] gồm 5 năm, thì tổng cộng là 115 năm.
Chú Thích:
2166Trịnh Duy Đại : người xã Thuỷ Chú, huyện Lôi Dương, nay thuộc
huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá.
2167Trịnh Hựu : người xã Kim bôi, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá.
2168Trịnh Duy Sản : là em ruột Trịnh Duy Đại.
2169Nguyễn Bá Tuấn : người xã Đại Lạc, huyện Vũ Ninh (sau là huện Võ
Giàng, nay thuộc huyện Quế Võ, Hà Bắc). Bá Tuấn (sau đổi tên là Bá
Thuyên) đỗ tiến sĩ khoa Kỷ Mùi (1499) đời Cảnh Thống.
2170Lê Tung : người xã Yên Cừ, huyện Tham Liêm (nay thuộc tỉnh Hà
Nam Ninh), nguyên họ Dương, tên là Bang Sản, sau được ban họ vua, đỗ
tiến sĩ khoa Giáp Thìn (1484) đời Hồng Đức.
2171Đàm Thận Huy : người xã Ông Mặc, huyện Đông Ngàn (sau là huyện