công Phúc Nguyên, thứ nữa là bọn Văn quận công Phúc Hiệp, Thạch quận
công Phúc Trạch, đem đại quân bản bộ gồm 2 vạn lính, 300 chiến thuyền
xuống Sơn Nam [2a] đi tắt ra cửa bể Đại An, dương buồm chạy đi. Bấy giờ
Hoàng đã 76 tuổi. Tin báo đến nơi, triều đình chấn động. Chúa lo Hoàng
vào
chiếm cứ Thanh Hoa, lập tức quyết định giúp vua hồi loan, để giữ vững chỗ
căn bản. Sai tướng sĩ các doanh, bá quan văn võ đều hộ tùng. Quan Thái
Bảo, Thượng thư bộ Hộ là Đỗ Uông can ngăn, xin lưu lại ở kinh đô. Khi xa
giá đã đi rồi, ông bị loạn binh giết chết.
Con trai thứ của chúa là Trấn Trung hầu Trịnh Lâm làm cầu phao ở xã Tiên
Sài huyện Yên Sơn để quân đi qua, thưởng cho 10 lạng vàng.
Khi xa giá về đến nửa đường, thấy con trai thứ ba của Hoàng là Cẩm quận
công Nguyễn Phúc Hải và cháu nội là Phụ quận công Nguyễn Hắc đón
đường lậy chào, nói rằng Hoàng tuổi già muốn trở về nơi trấn sở, không kịp
xin mệnh vua, đã trở về Thuận Hoá rồi, cho con và cháu ở lại làm con tin,
để tỏ lòng trung. Vua uý lạo họ, lòng người mới yên.
Cho Tả thị lang bộ Hộ, tước Bàng Phú tử Bùi [2b] Khắc Nhất làm Thượng
thư bộ Hộ tước Văn Phú bá, gia phong là Hiệp mưu tán lý công thần (Khắc
Nhất người ở Bột Thái đất Thanh Hoa)2806 .
Bọn Phan Ngạn đã làm phản, dùng niên hiệu nguỵ Mạc là Càn Thống sai
người chiêu an thành thị. Ngạn nghi Văn Khuê có chí khác, xin hội ở giữa
sông, đánh giết y, rồi tự xưng là Tiết chế Sính quốc công, cho em làm Thái
bảo Quỳnh quận công. Đình Nga tự xưng là Thái bảo Hoa quốc công. Vợ
của Văn Khuê là Nguyễn Thị Niên khóc lóc, bảo với quân của y rằng: "Ai
có thể báo thù cho chồng tôi, giết được Phan Ngạn thì tôi trọng thưởng".
Quân chúng đều cảm động hăng hái. Phan Ngạn nghe tin, tức giận. Ngày 1
tháng 6, Ngạn đem quân đến Hoàng Giang. Vợ Văn Khuê đem quân ra
nghênh chiến, bắt giết được Ngạn, đem đầu Ngạn để tế chồng. Đồ đảng của
Ngạn cũng tan vỡ.
Bác của vua là Thái uý Bản quốc công Lê Bách theo xe vua không kịp, bị
giặc giết hại [3a], tặng hàm Tư đồ2807 .
Hạ lệnh: các thần liêu tướng sĩ hỗ tùng vua tới Yên Trường đều được phong