[1028 - 1054], thọ 55 tuổi [1000 - 1054], băng ở điện Trường Xuân. Vua là
người trầm mặc, cơ trí, biết trước mọi việc, giống như Hán Quang Vũ đánh
đâu được đấy, công tích sánh với Đường Thái Tông. Nhưng người quân tử
còn lấy việc khoe khoang thái quá để chê trách vua chưa hiền.
Khi vua mới sinh, ở phủ Trường Yên có con trâu của nhà dân tự nhiên thay
sừng khác, người ấy cho là điềm không lành, lấy làm lo. Có người giỏi
chiêm nghiệm đi qua nhà ấy cười mà nói: "Đó là điềm đổi mới, can dự gì
đến nhà anh". Người ấy [18b] mới hết lo.
Vua có bảy cái nốt ruồi sau gáy, như sao thất tinh
424
. Khi còn nhỏ cùng trẻ
con chơi đùa, có thể sai bảo được chúng, bắt chúng đi dàn hầu trước sau và
hai bên như nghi vệ các quan theo hầu vua. Thái Tổ thấy thế vui lòng, nhân
nói đùa rằng: "Con nhà tướng nên bắt chước việc quân, cần gì phải kẻ rước
người hầu?" Vua trả lời ngay rằng: "Kẻ rước người hầu thì có xa lạ gì với
con nhà tướng? Nếu xa lạ thì sao ngôi vua không ở mãi họ Đinh mà lại về
họ Lê, đều do mệnh trời thôi". Thái Tổ kinh lạ, từ đấy càng yêu quý hơn.
Khi Thái Tổ nhận nhường ngôi, lập làm Đông cung thái tử. Năm Thuận
Thiên thứ 3 [1012], phong làm Khai Thiên Vương, cho ra ở bên ngoài.
Năm thứ 11 [1020] cho làm Nguyên soái đi đánh Chiêm Thành có trại Bó
Chính. Đại quân vượt biển, đến núi Long Tỵ [19a] có rồng vàng hiện ở
thuyền ngự, chỉ một mình vua đỡ lấy con rồng. Đến nơi, đánh tan quân
Chiêm, bắt được tướng đem về. Năm thứ 19 [1027], mùa xuân, tháng 3,
ngày mồng 1 Bính Thân, vua lấy áo ngự ban cho Trần Tuệ Long là đạo sĩ ở
quán Nam Đế. Đêm ấy có ánh sáng khắp trong quán. Tuệ Long kinh ngạc
dậy xem thì thấy rồng vàng hiện ở mắc áo. Các việc ấy đều là mệnh trời,
đến đây đều thấy phù hợp cả. Vua bẩm tính nhân từ, sáng suốt dĩnh ngộ,
thông hiểu đại lược văn võ, còn như lục nghệ lễ nhạc, ngự xạ, thư số không
môn gì là không tinh thông am tường.
Kỷ Tỵ, niên hiệu Thiên Thành năm thứ 2 [1029] , (Tống Thiên Thánh năm
thứ 7). Mùa xuân, tháng 2, ngày Nhâm Ngọ, khánh thành miếu Thái Tổ.
Tháng 3, ngày mồng 7, gả công chúa Bình Dương cho châu mục châu
Lạng
425
là Thân Thiệu Thái.
