nhà vua thích, cho nên bề tôi dâng xằng mà thôi.
Hoàng thái tử lên ngôi trước linh cữu. Hạ lệnh cho Vũ vệ Lệ Bá Ngọc
truyền bảo quân hầu và các quan văn võ lui ra ngoài cửa Đại Hưng, sai các
người giữ thành đóng cửa canh phòng cẩn mật, không cho ai ra vào. Lại sai
cấm quân cầm binh khí đứng ở dưới điện Thiên An, rồi cho lệnh mở cửa
nách bên hữu, gọi các quan vào long trì sai Bá Ngọc truyền bảo các vương
hầu và các quan văn võ rằng: "Không may tiên đế lìa bỏ bầy tôi, ngôi trời
không thể bỏ không lâu ngày. Ta còn ít tuổi, cố gượng nối ngôi, các khanh
nên bền mãi một lòng
590
, giúp đỡ nhà vua, không những để không phụ
lòng tiên đế chú ý trông mong mà còn để con cháu các khanh đời đời
hưởng lộc vị". Các quan đều lạy mừng và thương khóc. Sai nội nhân là Đỗ
Thiện, xá nhân là Bồ Sùng đem việc ấy báo với Sùng Hiền hầu. xuống
chiếu cho các hương ấp trong nước đều yên nghiệp như cũ, không được
chứa giấu giặc cướp trốn tránh và những kẻ đánh nhau giết người.
Ngày Nhâm Ngọ, các quan dâng biểu xin quàn linh cữu ở điện Hồ Thiên.
Ngày Quý Mùi, các quan mặc áo trở ở ngoài gác Vĩnh Bình. Ngày Giáp
Thân, các quan dâng biểu xin vua ngự chính diện.
Ngày Ất Dậu, vua bắt đầu ngự điên Thiên An coi chầu. xuống chiếu cho
các quan bỏ áo trở. Ngày hôm ấy vua ngự giá đi Na Ngạn
591
xem các cung
nữ lên [27b] dàn thêu để chết theo Đại Hành Hoàng Đế.
Lê Văn Hưu nói: Trẻ nhỏ lên 3 tuổi thôi bế ẵm mới rời khỏi cha mẹ, cho
nên từ thiên tử cho đến dân thường, tuy sang hèn khác nhau, mà tình
thương nhớ 3 năm thì là một. Thế là để báo đền công khó nhọc của cha mẹ
vậy. Huống chi Thần Tông được Nhân Tông nuôi nấng trong cung, không
ơn gì hậu bằng, đáng lẽ phải tang hết mức buồn, tế hết mức kính, để báo
đáp mới phải. Nay chưa được một tháng mà đã bảo các quan bỏ áo trở,
chưa đến lễ tốt khốc mà đã đón hai phi hậu vào cung, không hiểu bấy giờ
lấy gì để làm khuôn mẫu cho thiên hạ và biểu đạt với các quan? Thần Tông
còn nhỏ tuổi, bầy tôi trong triều cũng lấy việc để tang ngắn làm may, không
ai có một lời nói đến. Có thể bảo là trong triều không có người vậy
[28a].Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Nhân Tông thánh học cao minh, hiểu sâu cớ
