người điếu gườm mắt nhìn. Quốc Tuấn liền rút đầu sắt nhọn vứt đi chỉ
chống gậy không mà đi, còn nhiều việc đại loại như thế.
[47b] Sử Thần Ngô sĩ Liên nói: Bậc đại thần ở vào hoàn cảnh bị hiềm nghi
nguy hiểm, tất phải thành thực tin nhau, sáng suốt khéo xử, như hào cửu tứ
của quẻ Tuỳ
864
thì mới có thể giữ tròn danh dự, làm nên sự nghiệp. Nếu
không thế thì nhất định sẽ mang tai họa. QuáchTử Nghi nhà Đường, Trần
QuốcTuấn nhà Trần đã làm được như vậy.
Tháng3, ngày Giáp Tuất, mồng 1 hai vua bỏ thuyền đi bộ đến Thuỷ Chú
865
. Lấy thuyền ra sông Nam Triệu
866
(tức huyện Thuỷ Đường) vượt biển Đại
Bàng
867
vào Thanh Hóa.
Thượng vị Văn Chiêu hầu [Trần ] Lộng đầu hàng Thoát Hoan. Kế đó,
Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc và bọn Phạm Cự Địa, Lê Diễn, Trịnh
Long đem gia thuộc đầu hàng quân Nguyên.
Trước kia, khi Ích Tắc chưa sinh. Thái Tông mộng thấy thần nhân ba mắt
từ trên trời xuống nói với Thái Tông:
" Thần bị thượng đế quở trách, xin thác sinh là con vua, sau lại trở về
phương Bắc".
Đến khi Ích Tắc sinh, giữa trán có vài vết lờ mờ như hình con bắt, [48a]
hình dáng giống hệt người trong mộng. Đến 15 tuổi, thông minh hơn người,
làu thông kinh sử và các thuật, vẫn còn có ý tranh đoạt ngôi trưởng đích.
Ích Tắc đã từng gửi thư riêng cho khách buôn ở Vân Đồn xin quân Nguyên
xuống nam. Đến nay, người Nguyên vào cướp, Ích Tắc xin hàng chúng để
mong được làm vua. Người Nguyên phong làm An Nam Quốc Vương. Sau
khi quân Nguyên thất bại, Ích Tắc trong lòng hổ thẹn, chết ở đất Bắc.
Nguyên soái Toa Đô đem 50 vạn quân từ Vân Nam qua nước Lão Qua
868
,
thẳng đến Chiêm Thành
869
, hội với quân Nguyên ở Châu Ô Lý
870
rôi cướp
châu Hoan, châu Ái
871
, tiến đóng ở Tây Kết
872
, hẹn trong ba năm sẽ san
phẳng nước ta.
Vua bàn với bầy tôi rằng: "Bọn giặc nhiều năm phải đi xa, lương thảo
chuyên chở hàng vạn dặm, thế tất mỏi mệt. Lấy nhàn chống mệt, trước hết
hãy làm chúng nhụt chí, thì ắt là đánh bại được chúng".
