xuất quân. Thượng hoàng nói :
"Năm ngoái định thân chinh rồi không được, năm nay lại vì đau mắt mà
hoãn việc xuất quân, thiên hạ sẽ bảo ta là nhát, nếu giặc phương Bắc xâm
lấn thì ta còn nhờ cậy vào đâu?".
Bèn quyết chí thân chinh, ít lâu sau mắt cũng khỏi. Đến Nghệ An, bệnh lại
tái phát. Thượng hoàng ngồi thuyền cố gượng mà đi, khi lên bộ thì khỏi.
Bấy giờ Nhữ Hài chỉ huy quân thần Vũ và Thần Sách, kiêm chức kinh lược
đại sứ Nghệ An, mà Ai Lao xâm lấn đất Nam Nhung
1055
là thuộc ấp của
Nghệ An, cho nên lấy Nhữ Hài làm đốc tướng, các quân đều chịu sự chỉ
huy của ông.
Nhữ Hài chỉ đem quân thần Vũ và quân Nghệ An tiến đánh, đoán chừng Ai
Lao giữ đất Nam Nhung, quân ít và thiếu, đánh nhất định thắng. Vả lại, trại
nó sát ngay sông lớn Tiết La
1056
, sau khi thắng trận bắt được tù binh theo
dòng xuôi xuống, đi qua Chân Lạp và các nước phiên khác, đều có diễu võ
giương oai, nhân đó dụ bảo con em các nước ấy vào chầu, y muốn lập
[7a]kỳ công để lấn lướt người cùng hàng.
Đến ngày giao chiến, mây mù che tối, giặc đã phục sẵn voi ngựa, hai mặt
giáp công, quan quân thua to, sa xuống nước chết đuối đến quá nửa. Nhữ
Hài cũng ở trong số người chết đuối đó.
Thượng hoàng được tin đó bảo rằng: "Nhữ Hài dùng mưu tất thắng thừa kế
tất thắng, công đã gần thành, cuối cùng bị giặc nhử mồi[mà chết]. Nhữ Hài
không phải không biết tình thế của giặc, chỉ vì muốn làm to quá mới đến
nỗi vậy.Thế mới biết sự mong muốn của con người không thể vượt quá giới
hạn được".
Sử thần ngô Sĩ liên nói :"Trận đánh Thành Bộc
1057
. Tử Ngọc có mưu tất
thắng mà rốt cuộc bị thua là vì bị Văn Công nhử mồi.Trận đánh Nam
nhung, Nhữ Hài có mưu tất thắng rồi cũng bị thua là vì bị Ai Lao nhử mồi.
Hai viên tướng này đâu phải không có tài lược mà đến nỗi như thế. Chỉ vì
kiêu căng nên chuốc lấy thất bại đó thôi.
Khổng Tử nói: "Gặp[7b] việc thì lo sơ, mưu giỏi thì thành công". Điều cốt
yếu của việc chiến trận không gì lớn hơn thế. làm tướng mà kiêu ngạo, có
