Mùa xuân, tháng 2, nhà Minh sai Lâm Bốt sang đòi giống các loại cây cau,
vải, mít, nhãn, vì nộI nhân Nguyễn Tông Đạo nói hoa quả phương Nam có
nhiều thứ ngon. Vua sai bọn Viên ngoại lang Phạm Đình đem sang, nhưng
những cây ấy không chịu được rét, đi nửa đường đều chết khô cả.
Nhà Minh lại sai bọn Cẩm y vệ xá nhân Lý Anh sang mượn đường đánh
Chiêm Thành, đòi 50 con voi, đặt các dịch trạm từ phủ Nghệ An cung cấp
cỏ, thức ăn, đưa voi đến Vân Nam.
Lấy Hồ Tông Thốc làm Hàn [9b] lâm học sĩ phụng chỉ.
Tông Thốc (người Sĩ Thành
1175
, Diễn Châu) tuổi trẻ đỗ cao, rất có tài
danh. Trước đó, Thốc chưa được nổi tiếng lắm, gặp tết Nguyên tiêu, có đạo
nhân là Lê Pháp Quan treo đèn đặt tiệc, mời khách văn chương đến dự làm
vui. Thốc nhận thiếp xin đề thơ, làm xong trăm bài thơ ngay trên bữa tiệc.
Mọi người
xúm lại xem, rất thán phục. Từ đấy tiếng dậy kinh sư, vì giỏi văn học nên
được người đương thời kính trọng, mà thơ rượu thì không ngày nào không
có.
Trước kia Tông Thốc làm An phủ, có lấy của dân, việc bị phát giác, Nghệ
Tông thấy làm lạ hỏi ông chuyện đó. Tông Thốc lạy tạ thưa rằng: "Một con
chịu ơn vua, cả nhà ăn lộc trời"
1176
, vua tha tội cho. Sau ông được thăng
nhiều lần, đến Hàn lâm học sĩ phụng chỉ kiêm Thẩm hình viện sứ, thọ hơn
80 tuổi, mất tại nhà.
Đinh Mão, [Xương Phù] năm thứ 11 [1387], (Minh Hồng Vũ năm thứ 20).
Mùa xuân, tháng 2, Thượng hoàng từ cung Bảo Hòa trở về kinh đô.
[10a] Tháng 3, Lấy Lê Quý Ly làm Đồng bình chương sự, ban cho một
thanh gươm, một lá cờ đề 8 chữ "Văn võ toàn tài, quân thần đồng đức"
1177
Quý Ly làm bài thơ quốc ngữ tạ ơn .
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Bọn loạn thần tặc tử mà thực hiện mưu kế của
chúng, nguyên nhân không phải là một sớm một chiều. Việc đó có ngọn
nguồn hình thành dần từ lâu rồi. Cho nên, thánh nhân phải nhận biết âm
mưu đó từ sớm và thận trọng phòng giữ như giẫm lên sương.
1178
. Họ Hồ
cướp ngôi nhà Trần chẳng những vì Nghệ Hoàng không thận trọng trước
