ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 580

vỡ. Vua nghe tin thất thủ, tự lượng không chống nổi, mới dẫn quân về Nghệ
An mưu việc tiến thủ.
Phụ đi đến đâu, giết chóc rất nhiều, có nơi thây chất thành núi, có chỗ moi
ruột quấn vào cây, hoặc rán thịt lấy mỡ, hoặc nướng đốt làm trò, thậm chí
có đưá mổ bụng lấy thai, cắt lấy hai cái tai để nộp theo lệnh. Kinh lộ các
nơi lần lượt đầu hàng. Những dân còn sót lại bắt hết làm nô tỳ và bị đem
bán, tan tác khắp bốn phương cả.
Thượng thư Hoàng Phúc lại đặt quan chức, chia ra trị các phủ, huyện từ
Thanh Hóa trở ra Bắc. Người địa phương có ai chiêu an được, hay có công
cướp giết, Trương Phụ đều trao cho quan chức. Hoàng Phúc xin nâng hai
châu Thái Nguyên và Tuyên Quang lên thành phủ.
Năm này đói và dịch bệnh nặng hơn [15a] năm trước.
TRÙNG QUANG ĐẾ
Tên húy là Quý Khoáng, con thứ của Mẫn Vương Ngạc, cháu nội Nghệ
Tông, cháu gọi Giản Định Đế bằng chú, ở ngôi 5 năm. Vua gặp thời loạn
lạc, gắng chí mưu việc khôi phục, nhưng vì trời không giúp nhà Trần nữa,
nuốt hận mà chết, thương thay!
Canh Dần, [Trùng Quang] năm thứ 2 [1410], (Minh Vĩnh Lạc năm thứ 8).
Mùa xuân, tháng giêng, Trương Phụ sai người Minh mở thêm đồn điền ở
nơi gần thành và thu thóc lúa ở Thái Nguyên, Tuyên Quang, Tam Giang để
dự trữ lương quân.
Mùa hạ, tháng 5, vua đem bọn Nguyễn Cảnh Dị tiến quân đến bến La, Hạ
Hồng, đánh phá quân của đô đốc Giang Hạo, thừa thắng đuổi theo, tiến
quân đến Bình Than, đốt phá gần hết thuyền trại của quân Minh.
Bấy giờ, các hào kiệt nghe tin đều hưởng ứng. Người Thanh Hóa là Đồng
Mặc, tên hiệu là Lỗ Lược tướng quân, đánh giết bọn giặc nhiều không kể
xiết. Chỉ huy của quân Minh là Tả [15b] Địch bị bắt, Vương Tuyên (có
sách ghi là Vương Đản) thế cùng phải tự vẫn. Hưng Khánh Đế cho Mặc
làm Phủ quản quận Thanh Hóa.
Lại có người Nguyễn Ngân Hà tuy không bằng Mặc, nhưng cũng là
ngườitrội trong đám hào kiệt. Lê Nhị ở Thanh Oai giết cha con tên đô ty Lư
Vượng ở cầu Ngọc Tản, lại chiếm giữ huyện Từ Liêm, quân Minh rất sợ