làm Tư mã. Giản Định Đế giữ thành Ngự Thiên
1362
chống nhau với quân
Minh. Bọn Súy hội đánh úp bắt được.
Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 7, Hưng Khánh thái hậu
1363
cùng với hành
khiển là Lê Tiệt, Lê Nguyên Đỉnh ngầm khởi binh ở Hát Giang mưu đánh
úp Trùng Quang Đế. Người Nghệ An là Nguyễn Trạo tiết lộ việc ấy. Trùng
Quang Đế giết bọn Tiệt và Nguyên Đỉnh, còn những người khác đều tha cả.
Ngày 20, bọn Nguyễn Súy dẫn Hưng Khánh Đế đến sông Tam Chế
1364
ở
Nghệ An, trùng Quang đổi mặc áo thường xuống thuyền đón rước. Khi ấy
trời đất đương tối sầm bỗng nhiên mây vàng rực rỡ hiện ra, mọi người đều
kinh ngạc. Bèn tôn Hưng Kháng Đế làm Thượng hoàng, cùng chung sức
đánh giặc.
Tháng 5, bà phi của Trùng Quang Đế mất.
Tháng 6, Hưng Khánh thái hậu mất.
Tháng 7, mưa dầm suốt mấy tuần không tạnh.
Tổng binh nhà Minh là Mộc Thạnh sai Hoàng La tới. Vua sai [14a] người
tiếp hắn ở Nỗ Giang
1365
, Thanh Hóa.
Hai vua ra quân đánh giặc. Thượng hoàng tiến quân tới Hạ Hồng, vua đem
quân đến Bình Than, đóng đinh ở đấy. Quân Minh đóng ở cửa thành cố thủ.
Vua hạ lệnh cứ 4, 5 ngày một lần đi tuần tra. Hào kiệt các lộ đều hưởng
ứng, chỉ có tri phủ Tam Giang
1366
là Đỗ Duy Trung (Duy Trung là thổ hào
ở Thao Giang) bảo dưỡng quan lại nhà Minh nên không chịu theo thôi.
Vừa khi tổng binh Trương Phụ, với tước Anh quốc công đeo ấn Chinh Di
tướng quân sang cứu viện, thế quân Minh lại lên. Thượng hoàng liền bỏ
thuyền lên bờ, đến trấn Thiên Quan
1367
. Vua ngờ Thượng hoàng có ý khác,
sai Nguyễn Súy đuổi theo nhưng không kịp. Trương Phụ chia quân đuổi
theo, bắt được Thượng hoàng và Thái bảo Trần Hy Cát cùng ấn báu, giải về
Kim Lăng, rồi bị hại.
Tháng 8, Trùng Quang Đế cầm cự nhau với Trương Phụ ở Bình Than.
Vua lệnh cho Bình chương Đặng Dung giữ cửa Hàm Tử. Bấy giờ [14b]
lương thực rất thiếu thốn, Dung chia quân đi gặt lúa sớm để cấp cho quân.
Quân Minh dò biết, dùng thủy quân đánh cửa Hàm Tử, quân của Dung tan
