ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 661

Hồ thì bạo ngược đã quá, mà đến nỗi mất nước, thân nhục, giặc Bắc hung
tàn, dân Nam khốn khổ. May mà lòng trời còn đó, thánh chúa ra đời, chinh
phục bằng nghĩa, đánh dẹp bằng nhân, non sông mới được đổi mới, nhật
nguyệt mới lại sáng tươi. Nhân dân từ đây bình yên, nước nhà từ đây thuận
trị. Đó là do vua tôi một dạ, trên dưới cùng lòng vậy. Ôi ! loạn tột tất phải
tri, nay đã thấy điều này.
Ngày mồng 10, Trần Cảo uống thuốc độc chết.
Bấy giờ các quan đều dâng sớ nói Trần Cảo không có công gì với dân, sao
lại ở trên mọi người, nên sớm trừ đi. Vua cũng biết là như vậy, nhưng trong
lòng không nỡ, đối xử càng hậu. Cảo biết người trong nước không phục
mình, bèn ngầm đi thuyền vượt biển [55b] trốn vào châu Ngọc Ma. Đến Ma
Cảng (đất Nghệ An) quan quân đuổi bắt được, đem về Đông Quan, bắt
uống thuốc độc chết.
(Có thuyết nói rằng: Trước đây, sau khi lập Cảo, vua cho Cảo đóng dinh ở
núi Không Lộ, sau dời sang Ninh Giang. Đến năm này,chuyển về thanh Cổ
Lộng. Cảo tự nghĩ là trời không thể có hai mặt trời, nước không thể có hai
vua, mình không có công gì với thiên hạ mà ở ngôi tôn, nếu không sớm
liệu, sợ nỗi hối hận sau này. Rồi ngầm đi thuyền ra biển mà chết.
Có thuyết nói rằng: Cảo tự biết người trong nước không phục, bèn cùng với
bọn Văn Nhuệ ngầm đi thuyền biển trốn đến ải Cổ Lộng, vua sai người
đuổi bắt giết đi, vứt xác vào bụi gai. Lúc Cảo chết, có câu khẩn trời, ai nghe
cũng phải thương xót, thiên hạ cho là oan. Sau này, thời Lê mạt , Trần Cảo
làm loạn, tương truyền đó là khiếp sau của Trần Cảo này.
Có thuyết nói rằng: Trần Cảo tên là Địch, trong nạn giặc Minh, Địch ẩn náu
trong dân, đến khi Thái Tổ dấy quân, thấy lòng người vẫn nhớ nhà Trần,
cho nên lập lên, Thái Tổ nói kín rằng: "Ta trải trăm
trận mới lấy được thiên hạ, mà hắn lại giữ ngôi Cao". Cảo sợ hãi, chạy đến
ải Cổ Lộng, Thái Tổ sai người đuổi theo giết đi, ném xác vào bụi gai).
Hạ lệnh cho các quan Tư không, Tư đồ, Tư mã, Thiếu úy, Hành khiển bàn
định pháp lệnh cai trị quân dân, để người làm tướng biết phép trị quân,
quan các lộ biết phép trị dân, cũng để răn dạy quân [56a] dân biết là có
pháp luật. Mọi công việc đều có các cơ quan phụ trách riêng, dâng lên vua