Nói như vậy, tôi phải tức thì đưa ra một số sự dè dặt. Một lần nữa, tôi
kêu gọi bạn đọc chú ý đến các hạn chế của tầng lớp xã hội và khu vực giới
hạn bức tranh tính cách ở Mỹ mà tôi đã giới thiệu. Hơn nữa, như tôi cũng
đã nói, con người thực tế là các kiểu pha trộn, phức tạp và đa dạng - những
thứ mảnh vụn và miếng vá - hơn bất kỳ sơ đồ nào có thể bao quát. Ví dụ, họ
có thể là kiểu ngoại tại định hướng về tổng thể, nhưng trong lĩnh vực chính
trị họ có thể lại là kiểu nội tại định hướng hơn những lĩnh vực khác. Hoặc,
người ta có thể hoạt động có hiệu quả trong chính trị - có một phong cách
vượt hơn hẳn phong cách của người giáo huấn và phong cách của người dự
đoán nội tình - dù nhìn chung ngoài đời họ có vẻ “lạc lõng”: chính trị có thể
là hoạt động mạnh nhất của họ; hoặc chính trị cũng có thể là một lĩnh vực
mà, vì nhiều lý do, họ không thích hợp bằng các lĩnh vực khác.
Nhưng các vấn đề tính cách này không phải là những yếu tố duy nhất
ngăn trở chúng ta giải thích hay tiên đoán hành vi chính trị cụ thể chỉ trên
cơ sở tâm lý. Lấy ví dụ duy nhất, tâm trạng khủng hoảng triền miên trong
đó chính trị hiện đại nói chung bị đóng khung, và sự thiếu hụt chung về giải
pháp thay thế giàu tưởng tượng, có thể đủ, hay gần đủ, để lý giải vì sao
người ta không mở mang thêm được các phong cách chính trị mới - nhằm
đưa những động cơ thúc đẩy mới vào chính trị và các cách định nghĩa mới
về chính trị, dù tính cách họ có thể đã khác.
Điều tra của tôi không đề cập thêm đến người hoạt động chính trị như
được định nghĩa theo quan điểm nhà nước hay theo quan điểm của các
nhóm, các đảng phái và các giai cấp mà nhà nước được phân chia để có
phân tích chính trị chính thức, mà đề cập đến quá trình người ta dần dần can
dự vào chính trị, và sự phong cách hóa các tình cảm chính trị tiếp sau đó.
Rõ ràng, không thể phân định quá rành mạch đường ranh giữa hai lĩnh vực
này; truyền thống lớn của khoa học chính trị hiện đại đi từ Machiavelli và
Hobbes
đến Tocqueville, và Marx quan tâm đến cả hai. Đây là lý do vì
sao, khi nói đến các hệ quả chính trị của tính cách, tôi dùng thuật ngữ của
chủ nghĩa ấn tượng là “phong cách”.
Nếu chính trị là một vở ba lê trên
sân khấu mà lịch sử dựng lên thì phong cách không cho chúng ta biết các vũ
