Khi Liên Xô ký hiệp ước hoà hoãn với
Hít-le, bác tôi trở thành nạn nhân đầu tiên trong
đợt khủng bố vu cáo "Cộng sản bắt tay với
Phát-xít". Trong tù Hoả Lò gần một năm, bác
viết một bức thư tạm biệt bà nội tôi.
Bà tôi không biết cậu con trai đầu lòng
đã thắt ống dẫn tinh, triệt sản từ năm 19 tuổi
với lý do, tuy kết hôn với một con gái địa chủ để
lấy vỏ bọc hoạt động cách mạng, nhưng không
muốn con cái vướng bận vào con đường hoạt
động cách mạng sau này.
Chỉ có bố tôi biết anh mình đã triệt sản.
Hồi còn nhỏ, anh em thân nhau như bạn bè.
Một lý do nữa, bác tôi muốn lặng lẽ
khẳng định tình yêu duy nhất với cô Ái Mai, hoa
khôi Hội Thương năm ấy ở Bắc Giang (em ruột
nữ thi sĩ Anh Thơ).
Tôi vẫn chưa hình dung nổi lý tưởng
cách mạng nào có thể lớn tới mức khiến một
người hy sinh cả cuộc sống và tình yêu, cả của
133
